Βόλτες… στην παγωμένη λίμνη

Στην ιστορία της (και όχι απαραίτητα στην πολύ μακρινή), η λίμνη Παμβώτιδα έχει βιώσει για τα καλά τους παγετούς. Στα παγωμένα της νερά έχουν γραφεί θρύλοι, ιστορίες, περιπέτειες, πολλές από τις οποίες έχουν περάσει στο είναι της πόλης.

Ένας από τους πιο γνωστούς θρύλους μάς πάει πίσω στα μέσα του 15ου αιώνα, όταν ο Ντουραχάν πασάς, ερχόμενος από τη Θεσσαλία για να καταστείλει κάποια ανταρσία στο Αργυρόκαστρο, διέσχισε τη λίμνη με τον στρατό του, χωρίς να καταλάβει ακριβώς τι έκανε. Κι όταν το κατάλαβε, θεώρησε ότι σώθηκε χάρη στην επέμβαση της Παναγίας και έχτισε τη μονή της Ντουραχάνης. Σύμφωνα με τον θρύλο πάντα…

Χρονογράφοι και συγγραφείς καταγράφουν αρκετές χρονιές κατά τις οποίες η επιφάνεια της λίμνης πάγωσε. Μία τέτοια χρονιά ήταν το 1864, με τον συγγραφέα και λόγιο Δημήτρη Σαλαμάγκα να καταγράφει μια πολύ ωραία ιστορία για ένα μωρό. «Τότε είναι που μια Γιαννιώτισσα παντρεμένη στο Νησί, και έχοντας πάει, σε πολύ προχωρημένη εγκυμοσύνη, να επισκεφθή τη μάννα της, γυρίζοντας γέννησε κατά τη διαδρομή. Το επώνυμο του ανδρός της ήταν Τσούλιας. Το παιδί όμως του Τσούλια, οι Νησιώτες το είπαν Παγωτό. Και ζουν ακόμη Παγωτοί στο Νησί μας» αναφέρει ο Σαλαμάγκας.

Ο ίδιος έγινε πάντως μάρτυρας της παγωμένης επιφάνειας της λίμνης κατά τον μεσοπόλεμο, το 1929. Η περιγραφή του στα «Άπαντα» αρκετά γλαφυρή: «Στις 10 Φλεβάρη του 1929, την ημέρα του Άη-Χαράλαμπου, το θερμόμετρο έδειχνε στα Γιάννενα 17 βαθμούς υπό το μηδέν. Τη μέρα εκείνη κανένας ακόμα δεν είχε πάρει θάρρος να πατήση στο παγωμένο στρώμα. Με την αυριανή, αντίκρυσα απάνω του περιπατητές, που συζητούσαν αμέριμνοι απάνου στα νερά, σαν να βολτάριζαν σε καμμιά πλατεία. Τα ποδήλατα μετριόταν σε δεκάδες».

Μετά το 1929, βέβαια, παγωμένη λίμνη είχαμε και άλλες χρονιές. Πολλοί μνημονεύουν το 1964 και το 1978 ως τις πιο αξέχαστες χρονιές.

# Η παγωμένη λίμνη τον Φλεβάρη του 1929 με τον φακό του Απόστολου Βερτόδουλου