Βαλκάνια: Τέσσερις κάλπες και ένα δημοψήφισμα

Στον αστερισμό έντονης πολιτικής κινητικότητας εισέρχονται με τον ερχομό της Άνοιξης τα Βαλκάνια, καθώς σε πολλές χώρες-κλειδιά για την περιφερειακή σταθερότητα, διενεργούνται εκλογές, βουλευτικές και προεδρικές, και στην Τουρκία δημοψήφισμα, σε κλίμα όξυνσης και με τους εθνικισμούς να επιστρατεύονται ως «δοκιμασμένο όπλο» επιτυχίας στην πορεία προς την κάλπη.

Υπό διαφορετικές συνθήκες και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές της Ευρώπης, η διενέργεια εκλογών δεν θα ήταν τίποτα παραπάνω από μια εσωτερική δημοκρατική διαδικασία, η οποία δεν θα επηρέαζε την λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος, ούτε (σημαντικά) την καθημερινότητα των πολιτών. Πολύ δε περισσότερο, τις σχέσεις με τους γείτονες.

Στην ευρύτερη βαλκανική με τα ανοιχτά διεθνοτικά ζητήματα, τις υποβόσκουσες εντάσεις και τους νεοπαγείς δημοκρατικούς θεσμούς όμως, οι λεπτές ισορροπίες μπορούν εύκολα να ανατραπούν ακόμα και από ένα εκλογικό αποτέλεσμα ή μια επιλογή ηγέτη και να λειτουργήσουν αποσταθεροποιητικά στο ευρύτερο περιβάλλον.

Πέραν πάσης αμφιβολίας το ενδιαφέρον (παγκοσμίως) στρέφεται στο δημοψήφισμα της Τουρκίας όπου και θα κριθεί, ανάλογα με το αποτέλεσμα, το πολιτικό μέλλον του Ταγίπ Ερντογάν.

Στα Σκόπια, η πολιτική ρευστότητα έχει χτυπήσει «κόκκινο», απειλώντας να ενεργοποιήσει το εν υπνώσει εθνοτικό ρήγμα, στα Τίρανα η προεκλογική αντιπαράθεση συμπεριλαμβάνει και μπόλικο...χασίς και στη Σόφια η μάχη μεταξύ του «εφτάψυχου» κεντροδεξιού πρωθυπουργού, Μπόικο Μπορίσωφ και των ανερχόμενων σοσιαλιστών, προβλέπεται σκληρή.

ΤΟΥΡΚΙΑ

Για τον Ερντογάν η 19η Απριλίου, ημερομηνία του δημοψηφίσματος, είναι η μητέρα όλων των (εκλογικών) μαχών. Εφόσον υπερισχύσει το «ναι» στην συνταγματική μεταρρύθμιση που προτείνει, τα παίρνει όλα: το πολίτευμα γίνεται προεδρική Δημοκρατία και ο ίδιος «σουλτάνος».

Εάν η κάλπη βγάλει «όχι» κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το πως θα αντιδράσει ο ισλαμιστής ηγέτης και ποια θα είναι η επόμενη μέρα για την Τουρκία, αλλά και την ευρύτερη περιοχή, δεδομένου ότι η Άγκυρα έχει πολλά ανοιχτά μέτωπα τα οποία διαχειρίζεται ο ίδιος ο Ερντογάν. 

Καθώς ο χρόνος μετράει αντίστροφα προς την κάλπη, οι καταγγελίες της αντιπολίτευσης για τρομοκρατία εις βάρος των οπαδών του «όχι», με συλλήψεις, απειλές, έλεγχο των ΜΜΕ, κ.λπ, φουντώνουν και η ένταση αναμένεται να κορυφωθεί όσο πλησιάζει η ώρα της ψηφοφορίας, υπό τον φόβο πάντα τρομοκρατικών ενεργειών.

Κανείς στην περιοχή δεν μπορεί να είναι αδιάφορος για το δημοψήφισμα στην Τουρκία, ούτε όμως και να «κλείσει τα μάτια» στις πολιτικές εξελίξεις στις υπόλοιπες ευαίσθητες - και για την Ελλάδα με ακόμα πιο αυξημένο το ενδιαφέρον λόγω ανοιχτών εθνικών εκκρεμοτήτων και επιχειρηματικών συμφερόντων - περιοχές της βαλκανικής.

ΣΚΟΠΙΑ

Στα Σκόπια, για παράδειγμα, η χώρα εξακολουθεί να ταλανίζεται από την πολιτική κρίση στην οποία δεν έδωσαν τέλος οι εκλογές του περασμένου Δεκεμβρίου. Καθώς τα κόμματα αδυνατούν μέχρι στιγμής να συγκροτήσουν κυβέρνηση, διαγράφεται ορατό το ενδεχόμενο και νέων εκλογών τον Απρίλιο ενώ τα πολιτικά και εθνοτικά (Αλβανοί και σλαβομακεδόνες) πάθη συντηρούν ατμόσφαιρα διαρκούς έντασης η οποία απειλεί το εύθραυστο οικοδόμημα της ΠΓΔΜ με αποσταθεροποίηση.

ΑΛΒΑΝΙΑ

Την ίδια ώρα στην Αλβανία, η χώρα έχει ήδη εισέλθει σε προεκλογική τροχιά με τις κομματικές διεργασίες για σχηματισμό συνασπισμών να βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη μολονότι οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν, εκτός απροόπτου, στις 18 Ιουνίου.

Τα πνεύματα έχουν οξυνθεί ήδη με την αντιπολίτευση να θεωρεί περίπου βέβαιη τη νοθεία και να αξιώνει, με δυναμικές διαδηλώσεις που οργανώνει καθημερινά στα Τίρανα και άλλες μεγάλες πόλεις, την παραίτηση της κυβέρνησης Ράμα και την διενέργεια των εκλογών από κυβέρνηση τεχνοκρατών, αίτημα που αρνείται ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός .

Οι κατηγορίες για διαφθορά και εμπλοκή κυβερνητικών αξιωματούχων, μηδέ υπουργών και του ιδίου του πρωθυπουργού ακόμα εξαιρουμένων, σε υποθέσεις προστασίας εμπόρων ναρκωτικών, κυριαρχούν στον πολιτικό διάλογο και η αντιπαράθεση αναμένεται πιο σκληρή όσο θα πλησιάζει η ημερομηνία των εκλογών. Μέχρι τότε η αντιπολίτευση έχει δηλώσει ότι θα διαδηλώνει στους δρόμους και θα απέχει από το κοινοβούλιο...

ΣΕΡΒΙΑ-ΚΟΣΟΒΟ

Στο «θερμό άξονα» Βελιγραδίου-Πρίστινας, οι Σέρβοι προσέρχονται στην κάλπη τον Απρίλιο για να εκλέξουν νέο πρόεδρο της Δημοκρατίας, ενώ στο Κόσοβο κυριαρχεί η αίσθηση ότι το νεόκοπο κράτος μπορεί να οδηγηθεί την άνοιξη σε πρόωρες εκλογές καθώς επίκειται η παραπομπή για εγκλήματα πολέμου στη Χάγη, με βάση την έκθεση του Βέλγου δικαστή Ντικ Μάρτι, ηγετικών στελεχών του UCK που σήμερα κυβερνούν.

Ως είθισται στις εκλογικές αναμετρήσεις στην Σερβία και των Αλβανών στο Κόσοβο το εθνικό θέμα κυριαρχεί.

Οι εθνικοπατριωτικοί τόνοι ανεβαίνουν, ο μεταξύ τους διάλογος καθηλώνεται, αν δεν οπισθοδρομεί, και πρωτοβουλίες με στόχο την άγρα ψήφων, όπως αυτή, προσφάτως, της επιχείρησης δρομολόγησης σερβικού τρένου από το Βελιγράδι στην Μιτρόβιτσα, αναγκάζουν τον διεθνή παράγοντα να σπεύσει για να προλάβει τα χειρότερα.

Σε κάθε περίπτωση οι σερβικές προεδρικές εκλογές αναμένεται να μεταβάλλουν την κυβερνητική πυραμίδα καθώς ο σημερινός πρωθυπουργός Αλεξάντερ Βούτσιτς, ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για την προεδρία της Δημοκρατίας, χωρίς να έχει γίνει γνωστός ο διάδοχός του στην πρωθυπουργία.

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

Η πρώτη κάλπη που θα ανοίξει πάντως είναι αυτή στη Βουλγαρία, στις 26 Μαρτίου, με το κεντροδεξιό Γκερμπ του Μπόικο Μπορίσωφ και τους σοσιαλιστές της Κορνέλια Νίνοβα να δίνουν στις δημοσκοπήσεις μάχη στήθος με στήθος.

Μέχρι τώρα οι πολίτες δείχνουν να αντιμετωπίζουν με απάθεια τις εκλογές απορροφημένοι από την δύσκολη καθημερινότητά τους που την χαρακτηρίζουν η φτώχεια και η αβεβαιότητα παρά τους σχετικά καλούς δείκτες της οικονομίας, ενώ στα αξιοσημείωτα καταγράφεται η συζήτηση που έχει «ανάψει» για «ρωσικό δάκτυλο» στις εκλογές.

Ισχυρισμοί επ’ αυτού έχουν διατυπωθεί από αντιπάλους του σοσιαλιστικού κόμματος και αναφέρονται σε παρεμβάσεις στα πολιτικά δρώμενα του θεωρούμενου «ρωσόφιλου» νεοεκλεγέντος προέδρου της Δημοκρατίας Ρούμε Ράντεφ.

Καθώς το θέμα άρχισε να λαμβάνει διαστάσεις ο πρέσβης της Ρωσίας στη Σόφια Ανατόλι Μακάροφ ξεκαθάρισε σε δηλώσεις του πως «Η Ρωσία ποτέ δεν είχε εμπλακεί και δεν έχουμε ανάγκη να εμπλακούμε στις βουλγαρικές εκλογές».

Όπως υπογράμμισε: «Είχατε προεδρικές εκλογές, εκλέξατε τον πρόεδρό σας, αυτή ήταν η ελεύθερη ετυμηγορία του βουλγαρικού λαού. Ελπίζω να εκλέξετε μόνοι σας και τα μέλη του επόμενου κοινοβουλίου, δεν υπάρχουν λόγοι για να εμπλέκεται η Ρωσία εδώ».

Ούτως εχόντων των πραγμάτων η άνοιξη στα Βαλκάνια προβλέπεται σε κάθε περίπτωση πολιτικά θερμή με το ενδεχόμενο περίπλοκων καταστάσεων να μην αποκλείεται από τους αναλυτές.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ