Αυξάνονται οι ανησυχίες για το παγκόσμιο χρέος

Τα χρέη-ρεκόρ, τα υψηλά επιτόκια, το κόστος της κλιματικής αλλαγής, οι δαπάνες για την υγεία και τις συντάξεις καθώς ο πληθυσμός γερνάει και οι πολιτικές διαφωνίες υποδαυλίζουν τους φόβους για μια κρίση στις χρηματοπιστωτικές αγορές στις μεγάλες ανεπτυγμένες οικονομίες.

Η εκτίναξη του κόστους δανεισμού των κυβερνήσεων έχει θέσει το υψηλό χρέος στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, με τους επενδυτές να απαιτούν αυξημένη αποζημίωση για τη διακράτηση μακροπρόθεσμων ομολόγων και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να προτρέπουν για προσοχή στα δημόσια οικονομικά.

Πάνω από το 80% της αύξησης του παγκόσμιου χρέους κατά 10 τρισεκατομμύρια δολάρια το πρώτο εξάμηνο, στο ποσό ρεκόρ των 307 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, προήλθε από τις ανεπτυγμένες οικονομίες, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Διεθνούς Χρηματοοικονομικής.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι αψιμαχίες γύρω από το όριο του χρέους τις έφεραν κοντά σε χρεοκοπία, η Ιταλία και η Βρετανία προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία, δήλωσαν στο Reuters περισσότεροι από 20 διακεκριμένοι οικονομολόγοι, πρώην υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και μεγάλοι επενδυτές.

Δεν αναμένουν ότι μια ανεπτυγμένη οικονομία θα δυσκολευτεί να πληρώσει το χρέος, αλλά λένε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να παρουσιάσουν αξιόπιστα δημοσιονομικά σχέδια, να αυξήσουν τους φόρους και να τονώσουν την ανάπτυξη για να διατηρήσουν τα οικονομικά διαχειρίσιμα. Οι αυξημένες γεωπολιτικές εντάσεις επιβαρύνουν το κόστος.

Ένα εύθραυστο περιβάλλον με υψηλότερα επιτόκια και συρρίκνωση της στήριξης από την κεντρική τράπεζα αυξάνει τον κίνδυνο ένα πολιτικό σφάλμα να πυροδοτήσει την πτώση της αγοράς, όπως έδειξε η κρίση του «μίνι προϋπολογισμού» της Βρετανίας το 2022.

Πληγωμένη αξιοπιστία

Η διαμάχη για τον προϋπολογισμό έχει πλήξει την αξιοπιστία των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να τους κοστίσει την κορυφαία αξιολόγηση ΑΑΑ.

Εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών υπογράμμισε τα πρόσφατα σχόλια της υπουργού Τζάνετ Γέλεν σχετικά με το δημοσιονομικό έλλειμμα και την αύξηση των επιτοκίων.

Η Γέλεν δήλωσε στην Wall Street Journal την περασμένη εβδομάδα ότι η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για μια «βιώσιμη δημοσιονομική πολιτική» και ότι ο προϋπολογισμός θα μπορούσε να προσαρμοστεί για να διασφαλιστεί αυτό.

Το χρέος Ιταλίας, ΗΠΑ και Βρετανίας

Η συσσώρευση χρέους της Ιταλίας ύψους 2,4 τρισεκατομμυρίων ευρώ βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής στην Ευρώπη, όπου το ΔΝΤ έχει δηλώσει ότι το υψηλό χρέος καθιστά τις κυβερνήσεις ευάλωτες σε κρίσεις.

Το ασφάλιστρο κινδύνου χρέους του αυξήθηκε κατακόρυφα αυτόν τον μήνα, καθώς μείωσε την ανάπτυξη και αύξησε τις προβλέψεις για το δημοσιονομικό έλλειμμα. Η Scope Ratings προειδοποίησε ότι η Ιταλία θα μπορούσε να μην είναι επιλέξιμη για ένα κρίσιμο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ.

Σημείο καμπής θα είναι το ενδεχόμενο η Ιταλία να χάσει την αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας. Ο υπουργός Οικονομίας Τζανκάρλο Τζορτζέτι δήλωσε ότι δεν φοβάται μια υποβάθμιση, αλλά δεν μπορεί να την αποκλείσει. Το υπουργείο αρνήθηκε να σχολιάσει το θέμα.

Η Moody's θα επανεξετάσει την Ιταλία τον Νοέμβριο.

Η χαμηλή ανάπτυξη κράτησε το ιταλικό χρέος σε υψηλά επίπεδα, γεγονός που αποτελεί κίνδυνο για όλη την Ευρώπη, όπου τα σχέδια σύσφιξης της ζώνης θα μειώσουν τις δημόσιες επενδύσεις.

Το χρέος είναι κοντά ή πάνω από το 100% της παραγωγής στη Βρετανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιταλία. Η γήρανση των πληθυσμών, η κλιματική αλλαγή και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, όπως οι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, συνεπάγονται σημαντικές πιέσεις στις δαπάνες. Οι πληρωμές τόκων που εκτοξεύονται με υψηλά επιτόκια επιτείνουν την πίεση.

Με πληροφορίες από Reuters