Από τον διαφωτισμό στο σήμερα

Με τον ελληνικό Τύπο να μη διανύει και την καλύτερη εποχή του, δύο ιστορικές εφημερίδες, «Το Βήμα» και «Τα Νέα», οι οποίες ανήκουν πια στην εκδοτική εταιρία Alter Ego του Βαγγέλη Μαρινάκη, ξεκινούν ένα ταξίδι επανασύνδεσής τους με το αναγνωστικό κοινό.

Και αφετηρία του «ταξιδιού» ήταν τα Γιάννενα, με τη διοργάνωση της εκδήλωσης «Οι Μεγάλες Σχολές των Ιωαννίνων – Ο Προεπαναστατικός Διαφωτισμός και ο Ηπειρώτικος Ευεργετισμός», η οποία έγινε σήμερα το απόγευμα στην κατάμεστη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου Και ακολουθεί η ανατύπωση της έκδοσης του 1930 «Τα Γιάννενα κι’ η Νεοελληνική Αναγέννηση (1648-1820)», η οποία θα κυκλοφορήσει αποκλειστικά για την Ήπειρο.

Για τον Δήμο Ιωαννιτών, ο οποίος ήταν συνδιοργανωτής, η σημερινή εκδήλωση, λόγω και της θεματολογίας της, αποτέλεσε την έναρξη του κύκλου εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την επανάσταση του ’21.

Η εκδήλωση λοιπόν ήταν ένα… μάθημα νεοελληνικού διαφωτισμού, δίωρης διάρκειας. Πέραν των ειδικών, του πρώην πρύτανη Ιωαννίνων Γιώργου Καψάλη και της διευθύντριας της Ζωσιμαίας Βιβλιοθήκης Βάγιας Οικονομίδη, τόσο ο πρόεδρος της Βουλής και βουλευτής Ιωαννίνων Κώστας Τασούλας όσο και ο δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ αναφέρθηκαν αναλυτικά στην ιστορία της πόλης, στις μεγάλες σχολές, στους ηπειρώτες τυπογράφους της Βενετίας, στους ευεργέτες που χρηματοδότησαν σχολεία κι όχι μόνο, στη συμβολή των Ιωαννίνων στην πνευματική ζωή του τόπου. Και βέβαια δεν έλειψαν οι αναφορές σε λόγια του Κοσμά του Αιτωλού, του Θεόδωρου Α’ Λάσκαρη, του Κωστή Παλαμά, του Αδαμάντιου Κοραή, του Κωνσταντίνου Καραμανλή κ.λπ.

Στην πιο… σύγχρονη πραγματικότητα, ο κ. Τασούλας μίλησε για την ιστορική εφημερίδα «Το Βήμα», "παίζοντας" με τη φράση alter ego και βάζοντας τη δική του διαχωριστική γραμμή. «Αυτή η εφημερίδα από alter ego του κόμματος των Φιλελευθέρων (σ.σ. του Ελευθερίου Βενιζέλου), φιλοδόξησε και εν πολλοίς πέτυχε να αποτελέσει και το alter ego των εκσυγχρονιστικών δυνάμεων της χώρας, εκείνων που έβλεπαν την Ελλάδα στραμμένη προς τη Δύση» είπε. Και συνέχισε, στέλνοντας το μήνυμά του: «Σήμερα εδώ που τιμούμε την ιστορία και την προοπτική των Ιωαννίνων, την ιστορία και την προοπτική του ‘Βήματος’ και όλου του εκδοτικού συγκροτήματος, μπορούμε να πούμε ότι είναι βέβαιο ότι η Ελλάδα θα ξαναγεννηθεί ή τίποτα δεν είναι βέβαιο σε αυτόν τον κόσμο (σ.σ. παραφράζοντας, όπως είπε, τον Αδαμάντιο Κοραή)».

Ο δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ, από την πλευρά του, μετά από μια μακροσκελή αναφορά στον νεοελληνικό διαφωτισμό, είπε: «Ο διαφωτισμό, τελικά, δεν είναι ένα ιστορικό γεγονός, που εντοπίζεται και εγκιβωτίζεται χρονικά και τοπικά. Είναι μια διάχυτη αναγκαιότητα που διεισδύει απαιτητικά σε όλες τις εποχές και προπαντός στη δική μας». Μίλησε για μια εποχή που οι απειλές συνεχίζουν να υπάρχουν και μάλιστα, όπως είπε, «το χειρότερο είναι ότι μπορούν να γίνονται και οικείες, γι’ αυτό και επικίνδυνες». «Ο εχθρός δεν είναι πια προ των πυλών αλλά είναι μέσα μας. Είναι η απληστία μας, η απώλεια ότι ανήκουμε σε μια κοινότητα…».

Ένα ακόμη πολιτικό πρόσωπο που μίλησε στην εκδήλωση ήταν ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Αλέκος Παπαδόπουλος, ο οποίος είχε και την ιδέα της θεματολογίας της εκδήλωσης. Ο κ. Παπαδόπουλος επέλεξε να αναφερθεί με ιδιαίτερη έμφαση στον εορτασμό των 200 χρόνων ελεύθερου βίου.

Όπως είπε, θα ήταν λάθος αν ο εορτασμός περιοριστεί σε «καλά οργανωμένες εκδηλώσεις με εθνική αυταρέσκεια, σε αφ’ υψηλού αναφορές περί αφύπνισης του έθνους και σε εθνικούς ναρκισισμούς». «Είναι μια μοναδική ευκαιρία να καλλιεργηθεί στο λαό ένα νέο πνεύμα προσδοκιών αλλά και μια νέα αντίληψη των ευθυνών του. Οι εμποτισμένες μυθοπλασίες του λαού μας πρέπει να σταματήσουν να τυραννούν το παρόν και να υπονομεύουν το μέλλον» τόνισε και εκτίμησε ότι ο εορτασμός των 200 χρόνων θα πρέπει να αποτελέσει «περισσότερο ένα πολιτικό γεγονός που θα συνδέεται με την εθνική μας πορεία».

Την εκδήλωση συντόνισε ο διευθυντής της εφημερίδας «Το Βήμα» Αντώνης Καρακούσης.