Από τη ρητορική μίσους στις ρατσιστικές επιθέσεις

Περιστατικά ρατσιστικής βίας, επιθέσεις με στοιχεία οργάνωσης, υπό τη σκιά της αυξανόμενης ρητορική μίσους στο δημόσιο χώρο, έντονη και συνεχής ρατσιστική βία στα σύνορα της χώρας, κυρίως κατά προσφύγων και μεταναστών, συστηματική ρατσιστική συμπεριφορά από εκπροσώπους του κράτους, καθώς και στοχοποίηση θυμάτων στο πλαίσιο της ενδοσχολικής και ενδο-οικογενειακής ρατσιστικής βίας είναι μερικά από τα βασικά ποιοτικά ευρήματα του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας για το 2023, σε συνδυασμό με τις ευρύτερες τάσεις που παρακολουθεί τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με τη δωδέκατη Ετήσια Έκθεση που παρουσιάστηκε την Τρίτη, 23 Απριλίου 2024, σε Συνέντευξη Τύπου στην Αθήνα, την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2023, το Δίκτυο κατέγραψε, μέσω συνεντεύξεων με τα θύματα, 158 περιστατικά ρατσιστικής βίας, συμπεριλαμβανομένων 89 στα οποία στοχοποιήθηκαν μετανάστες, πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο και 61 στα οποία στοχοποιήθηκαν ΛΟΑΤKI+ άτομα.

Σχεδόν στα μισά περιστατικά, τα θύματα δήλωσαν ότι έχουν βιώσει βία ξανά, ενώ σε 15 περιστατικά τα θύματα δήλωσαν ότι στοχοποιήθηκαν λόγω περισσότερων του ενός χαρακτηριστικού τους.

Αξιοσημείωτο είναι ότι σχεδόν σε ένα στα τρία περιστατικά (50) εντοπίζονται ανήλικοι μεταξύ των θυμάτων, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ανήλικοι εντοπίζονται και ανάμεσα στους δράστες.

Επιπλέον, το Δίκτυο διαπιστώνει για μια ακόμη χρονιά τη συνεχιζόμενη υποαναφορικότητα στα περιστατικά ρατσιστικής βίας, όπως άλλωστε προκύπτει και από το σύνολο των καταγραφών του Δικτύου τα τελευταία έτη. Με βάση τη σχετική ανάλυση των καταγραφών του Δικτύου για το 2023, αλλά και των σχετικών τάσεων των προηγούμενων ετών, σημαντικός αριθμός θυμάτων δεν προβαίνει στην καταγγελία από φόβο για δευτερογενή θυματοποίηση ή επαναθυματοποίηση.

Οι δράστες

Σε σχέση με τους δράστες η έκθεση καταγράφει ότι από το σύνολο των περιστατικών, στα 128 οι δράστες ήταν άνδρες, στα 15 ήταν γυναίκες, ενώ σε 9 περιστατικά τα θύματα αναγνωρίζουν μεικτές ομάδες δραστών, με άνδρες και γυναίκες.

Σε 8 περιστατικά ανάμεσα στους δράστες εντοπίζονται ανήλικοι, ενώ το ηλικιακό εύρος των δραστών είναι από 15 ετών έως 65.

Κατά δήλωση των θυμάτων, οι δράστες είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα Έλληνες (134 περιστατικά). Καταγράφονται, επίσης, 7 περιστατικά στα οποία οι δράστες είχαν μεικτή εθνικότητα, συμπεριλαμβανομένων Ελλήνων, Αλβανών και άλλων εθνικοτήτων, καθώς και 9 περιστατικά στα οποία οι δράστες ήταν αλλοδαποί, οι οποίοι στοχοποίησαν ομοεθνείς τους λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή εθνοτικής καταγωγής.

Σε 69 περιστατικά τα θύματα αναγνωρίζουν τους δράστες ως πολίτες, σε 63 τα θύματα δήλωσαν ότι οι δράστες ήταν ένστολοι, σε 11 δήλωσαν ότι ήταν δημόσιοι υπάλληλοι.

Επιπλέον, σε 6 περιστατικά οι δράστες ήταν εργοδότες. Σε 5 περιστατικά οι θύτες αναγνωρίστηκαν ως μέλη ομάδων που ασκούν ρατσιστική βία.

Τέλος, σε 4 περιστατικά η ιδιότητα των δραστών είναι μεικτή, δηλαδή σε 2 τα θύματα δηλώνουν ως δράστες πολίτες και ένστολους, ενώ σε ακόμα 2 τα θύματα δηλώνουν ότι οι δράστες ήταν ένστολοι και άλλοι δημόσιοι υπάλληλοι.

Σε 91 περιστατικά συμμετείχαν περισσότεροι του ενός δράστες, σε 18 περιστατικά τα θύματα δήλωσαν ότι οι δράστες συμμετείχαν ξανά σε περιστατικό βίας.

Ολόκληρη την ετήσια έκθεση του Δικτύου για το 2023 μπορείτε να τη βρείτε εδώ.