Ανιχνεύτηκε οξυγόνο στη δηλητηριώδη ατμόσφαιρα της Αφροδίτης

Το οξυγόνο αντιπροσωπεύει περίπου το 21% του αέρα της Γης, ενώ το υπόλοιπο της ατμόσφαιράς μας αποτελείται κυρίως από άζωτο. Και τα περισσότερα έμβια όντα - συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, όπως γνωρίζουμε καλά - χρειάζονται οξυγόνο για να επιβιώσουν.

Αντίθετα στην Αφροδίτη,, τον πλανητικό γείτονα της Γης, η πυκνή και βλαβερή ατμόσφαιρά της κυριαρχείται από διοξείδιο του άνθρακα (96,5%) με μικρότερες ποσότητες αζώτου και ιχνοαερίων. Το οξυγόνο σχεδόν απουσιάζει. 

Χρησιμοποιώντας ένα όργανο που βρίσκεται στο αερομεταφερόμενο παρατηρητήριο SOFIA -ένα αεροσκάφος Boeing 747SP που τροποποιήθηκε για να μεταφέρει ένα υπέρυθρο τηλεσκόπιο σε ένα κοινό πρόγραμμα μεταξύ της NASA και του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστημικής- οι επιστήμονες έχουν τώρα ανιχνεύσει ατομικό οξυγόνο σε ένα λεπτό στρώμα που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο άλλα στρώματα της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης.

Σημείωσαν ότι αυτό το ατομικό οξυγόνο, το οποίο αποτελείται από ένα μόνο άτομο οξυγόνου, διαφέρει από το μοριακό οξυγόνο, το οποίο αποτελείται από δύο άτομα οξυγόνου και είναι αναπνεύσιμο.

Οι ερευνητές εντόπισαν άμεσα οξυγόνο για πρώτη φορά στην πλευρά της Αφροδίτης που βλέπει προς τον ήλιο -όπου στην πραγματικότητα παράγεται στην ατμόσφαιρα- καθώς και στην πλευρά που βλέπει μακριά από τον ήλιο, όπου είχε προηγουμένως εντοπιστεί από ένα επίγειο τηλεσκόπιο στη Χαβάη. Η Αφροδίτη περιστρέφεται πολύ πιο αργά από τη Γη.

«Η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης είναι πολύ πυκνή. Η σύνθεσή της είναι επίσης πολύ διαφορετική από τη Γη», δήλωσε ο φυσικός του Γερμανικού Κέντρου Αεροδιαστημικής Χέινζ-Βίλχελμ Χιούμπερς, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications.

«Η Αφροδίτη δεν είναι φιλόξενη, τουλάχιστον για τους οργανισμούς που γνωρίζουμε από τη Γη», πρόσθεσε ο Χιούμπερς.

Το οξυγόνο παράγεται στην πλευρά της ημέρας του πλανήτη από την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου που διασπά το ατμοσφαιρικό διοξείδιο του άνθρακα και το μονοξείδιο του άνθρακα σε άτομα οξυγόνου και άλλες χημικές ουσίες, δήλωσαν οι ερευνητές. Μέρος του οξυγόνου στη συνέχεια μεταφέρεται από τους ανέμους στη νυχτερινή πλευρά της Αφροδίτης.

Στην Αφροδίτη, υπάρχει ένα στρώμα σύννεφων που περιέχει θειικό οξύ σε ύψος περίπου 65 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια του πλανήτη, με τυφλούς ανέμους που πνέουν προς την αντίθετη κατεύθυνση της περιστροφής του πλανήτη. Περίπου 120 χλμ. πάνω από την επιφάνεια, ισχυροί άνεμοι πνέουν προς την ίδια κατεύθυνση με την περιστροφή του πλανήτη.

Διαπιστώθηκε ότι το οξυγόνο ήταν συγκεντρωμένο μεταξύ αυτών των δύο άγριων στρωμάτων, σε υψόμετρο περίπου 100 χιλιομέτρων. Η θερμοκρασία του οξυγόνου βρέθηκε να κυμαίνεται από περίπου μείον 120 βαθμούς Κελσίου στην ημερήσια πλευρά του πλανήτη έως είον 160 βαθμούς Κελσίου στη νυχτερινή πλευρά του.

Η Αφροδίτη, με διάμετρο περίπου 12.000 χιλιομέτρων, είναι ελαφρώς μικρότερη από τη Γη. Στο ηλιακό μας σύστημα, η Γη βρίσκεται άνετα μέσα στην «κατοικήσιμη ζώνη» γύρω από τον ήλιο - την απόσταση που θεωρείται ότι δεν είναι πολύ κοντά και δεν είναι πολύ μακριά από ένα άστρο για να μπορεί να φιλοξενήσει ζωή, με την Αφροδίτη κοντά στο εσωτερικό όριο και τον Άρη κοντά στο εξωτερικό άκρο.

«Βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της κατανόησης της εξέλιξης της Αφροδίτης και γιατί είναι τόσο διαφορετική από τη Γη», δήλωσε ο Χιούμπερς.

Φωτογραφία: Το βόρειο ημισφαίριο της Αφροδίτης, όπως φαίνεται από το διαστημικό σκάφος Magellan της NASA