Το «Ακροπόλ» και οι τουρίστες του μεσοπολέμου

Κατά τον μεσοπόλεμο, η ξενοδοχειακή υποδομή αρχίζει να αποκτά υπόσταση και στα Γιάννενα. Τη δεκαετία του ’30, ανεγείρονται τα ξενοδοχεία «Ακροπόλ», «Ίλιον», «Μetropolis». Λίγα χρόνια πριν, το 1927, είχε γίνει η ίδρυση του ΕΟΤ, του οργανισμού που θα έθετε τις βάσεις του τουρισμού στην Ελλάδα.

Η ιστορία των ξενοδοχείων, ή καλύτερα των καταλυμάτων, των Ιωαννίνων είναι η ιστορία της πόλης. Από τα χάνια επί οθωμανοκρατίας στα πανδοχεία με την εμφάνιση των πρώτων ξενοδοχείων. Το «Ακροπόλ» και το «Ίλιον» συνδέθηκαν μάλιστα με σημαντικά γεγονότα.

Για το «Ακροπόλ», κατά τον ύστερο μεσοπόλεμο, μια ενδιαφέρουσα ομιλία έκανε σήμερα στο πανηπειρωτικό συνέδριο της ΕΗΜ ο επίκουρος καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Νίκος Αναστασόπουλος («Επισκεψιμότητα στα Ιωάννινα παραμονές του 1940. Η περίπτωση του ξενοδοχείου ‘Ακροπόλ’» ο τίτλος της ομιλίας).

Το ξενοδοχείο στη γωνία της 28^ης Οκτωβρίου και Δωδώνης, ανεγέρθηκε το 1936 από την οικογένεια Καλογερίδη. Ήταν το πρώτο κτίριο που κατασκευάστηκε με οπλισμένο σκυρόδεμα και που διέθετε ασανσέρ. Μέχρι τη δεκαετία του ’50 θεωρούνταν το πιο πολυτελές ξενοδοχείο στην πόλη. Η διαδρομή του σταμάτησε το 1990, όταν και μετατράπηκε σε τραπεζικό κατάστημα, με την αρχική του μορφή να έχει αλλοιωθεί.

Στην Κατοχή, διέμεναν εκεί οι γερμανοί διοικητές της περιοχής, ενώ στα υπόγεια λειτουργούσε ειδικό τμήμα επικοινωνιών της γερμανικής μεραρχίας. Ο γιος του ιδιοκτήτη, ο Άγγελος Καλογερίδης, μετά την επίταξη του ξενοδοχείου από τους Γερμανούς, συνέχισε να εργάζεται ενώ την ίδια στιγμή συμμετείχε στον αντιστασιακό αγώνα. Αργότερα, στο ξενοδοχείο εγκαταστάθηκε το στρατηγείο του ΕΔΕΣ του Ναπ. Ζέρβα, και ακολούθησε το αρχηγείο της ηγεσίας του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ... Aπό το μπαλκόνι του Ακροπόλ, τόσο προπολεμικά όσο και μεταπολεμικά, έγιναν ομιλίες πολιτικών αντρών. 

Ο κ. Αναστασόπουλος, κατά την εκδήλωση, παρουσίασε ενδιαφέροντα στοιχεία όπως αυτά προκύπτουν από το βιβλίο καταχώρησης επισκεπτών τη διετή περίοδο Ιανουαρίου 1939-Δεκεμβρίου 1940. Υπογράμμισε δε ότι η επισκεψιμότητα επηρεάστηκε σημαντικά από την υποτίμηση της δραχμής, που κατέστησε την Ελλάδα φθηνό προορισμό, αλλά και από την ανάπτυξη των αεροπορικών συγκοινωνιών. Και στην περίπτωση των Ιωαννίνων, από τη δεκαετία του ’30 είχαν ξεκινήσει δρομολόγια από την Ελληνική Εταιρεία Εναέριων Συγκοινωνιών.

Την περίοδο αυτή, λοιπόν, το «Ακροπόλ» είχε 4.351 επισκέπτες. Η τιμή πλήρους φιλοξενίας ήταν 50 δρχ. ανά πελάτη,. Η δαπάνη αυτή ανέβαινε στις 80 δρχ. ανά πελάτη σε περίπτωση πολυτελούς δωματίου. Ο μέσος όρος διαμονής των επισκεπτών ήταν 3 με 4 μέρες, ενώ το ξενοδοχείο είχε πληρότητα 200 μέρες το χρόνο. Από τους 4.531 επισκέπτες, το 1/5 ήταν ξένοι, από Ιταλία, Αγγλία, Γαλλία και Γερμανία. Οι Έλληνες επισκέπτες προέρχονταν από την υπόλοιπη Ήπειρο σε ένα ποσοστό 50%. Το υπόλοιπο 50% από την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα, και κυρίως από Αθήνα και Πελοπόννησο. Το συγκεκριμένο ξενοδοχείο αποτελούσε επιλογή εύπορου αστικού κοινού.

Προς τα τέλη της δεκαετίας του ‘30, άρχισε να ανεβαίνει και ο μαζικός τουρισμός (πολιτικά κόμματα, συνδικάτα, συλλογικότητες). «Έχουμε ομαδικές μετακινήσεις από προσκόπους, μέλη της Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας και της Περιηγητικής Λέσχης. Επιπλέον, η επισκεψιμότητα συνδέεται και με τις επαγγελματικές ανάγκες των πελατών» τόνισε ο κ. Αναστασόπουλος.

Στελέχη της δημόσιας διοίκησης, ακαδημαϊκοί, έμποροι, μηχανικοί, δικηγόροι, στρατιωτικοί, αρχαιολόγοι κατέφταναν στο ξενοδοχείο. Τον Ιούλιο του 1939 καταγράφεται και η επίσκεψη του διακεκριμένου ιστορικού Νίκολας Χάμοντ (που αργότερα έγραψε τη μονογραφία «Ήπειρος»). Το 1940, οι επισκέψεις είχαν και έναν πολιτικό, διπλωματικό ή στρατιωτικό χαρακτήρα. Στο ξενοδοχείο διέμεναν άνθρωποι όπως ο πρόξενος της Γαλλίας στην Πάτρα και ένας ιταλός πρίγκιπας. Τον Οκτώβριο του 1940, λίγο πριν την κήρυξη του πολέμου, για ένα βράδυ διέμενε στο «Ακροπόλ» ο πρόξενος της Ιταλίας στην Πάτρα.

Με την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, η φυσιογνωμία των αφίξεων άλλαξε. Στρατιωτικοί και δημοσιογράφοι από τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία γέμισαν το ξενοδοχείο. «Το βιβλίο επισκεπτών αντικατοπτρίζει την πολεμική ατμόσφαιρα» κατέληξε ο κ. Αναστασόπουλος.

* Φωτογραφία του Ακροπόλ στα μέσα του περασμένου αιώνα με τον φακό του Άγγελου Καλογερίδη