«Κατά το θέρος η πόλις των Ιωαννίνων μεταβαλλομένου του καιρού συμμεταβάλλεται και αγνώριστος καθίσταται..» αναφέρει ο τοπικός Τύπος στα τέλη του 19ου αιώνα.
Μόλις έμπαινε ο Ιούνιος, οι Γιαννιώτες άρχιζαν τις εκδρομές, τις βόλτες και τα γλέντια σε διάφορες τοποθεσίες γύρω από τη λίμνη, όπως στον Μώλο και στην Ντραμπάτοβα, και στο Νησί.
Η Ντραμπάτοβα, με τις δροσερές και καθαρές πηγές της, αποτελούσε τον αγαπημένο προορισμό για τους περισσότερους, ανεξαρτήτως θρησκείας και κοινωνικής τάξης.
«Το μέρος τούτο ακριβώς αποτελεί το καλλίτερον και ευπρεπέστερον ψυχαγωγικόν μέσον δια τας θερμάς ημέρας ιδίως του Ιουνίου και Ιουλίου και εν μέρει του Αυγούστου, ευπρόσιτον εις πάντα τα βαλάντια και δυνάμενον να ικανοποιή τας ορέξεις τόσον των καραμπέρηδων όσον και των επιτηδευομένων παρ’ ημίν την αριστοκρατίαν..» σημειώνεται σε δημοσίευμα προ της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων.
Οι βαρκάδες, ιδιαίτερα κατά τις ημέρες των πανηγυριών και τα σαββατοκύριακα, ήταν πολύ συνηθισμένες («μορφαί γελόεσσαι και μορφαί πλαδαραί, λέμβοι κατάμεστοι εκ πολυχρώμων φορτίων και λέμβοι αντηχούσαι εξ ηχηρών γελώτων»). Ξεκινούσαν από το μεσημέρι και κρατούσαν μέχρι αργά το βράδυ, συνοδεία τραγουδιών και μουσικών οργάνων. Κάποιοι Γιαννιώτες προτιμούσαν να βρίσκουν καταφύγιο στους καλαμώνες, όπου μπορούσαν να φάνε το δείπνο τους με την ησυχία τους (και την ίδια ώρα «να δάκνονται υπό κωνώπων»).
Οι μέρες των πανηγυριών δε, ήταν ιδιαίτερα εορταστικές, με τα καταστήματα να κλείνουν για δύο-τρεις μέρες και με τους κατοίκους να φοράνε τα καλά τους. Το πιο μεγαλοπρεπές πανηγύρι ήταν της Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο Νησί, το τελευταίο πανηγύρι του καλοκαιριού.
Από τα μέσα του Αυγούστου και μετά, οι Γιαννιώτες εγκατέλειπαν τις θερινές τους αποδράσεις στη λίμνη ή γύρω από αυτήν. Κι αυτό επειδή τα «διαυγή της λίμνης ύδατα θολλούνται και ανούσιος αν όχι δυσάρεστος οσμή αναδίδεται» λόγω της αποσύνθεσης των υδρόβιων φυτών.
Τα καλοκαιρινά γλέντια στη λίμνη συνεχίστηκαν μέχρι την περίοδο του Mεσοπολέμου, αν και δεν ήταν τόσο δυναμικά όσο πριν. Από τα χρόνια της απελευθέρωσης ήδη, τα Γιάννενα άρχισαν να αλλάζουν και στον τομέα της ψυχαγωγίας. Ο κινηματογράφος, το θέατρο με τους εξ Αθηνών θιάσους, τα καφενεία και τα ζαχαροπλαστεία στο κέντρο της πόλης, ήταν οι τόποι όπου διασκέδαζαν πια.
Τον Ιούλιο του 1915, η εφημερίδα «Ήπειρος» διαπίστωνε τα πρώτα σημάδια αλλαγής στον τρόπο διασκέδασης των Γιαννιωτών:
«Προχθές την Κυριακήν όλες οι βάρκες του Μώλου μετέφεραν τους Ιωαννίτας εις το Νησί και εις το Κρυονέρι (σ.σ. Ντραμπάτοβα). Προ πάντων εις το Κρυονέρι, του οποίου το νερό είνε πολύ επιθυμητό. Κάτω από την σκιάν των ολίγων δένδρων εκεί εστρώθησαν τραπέζια και έγιναν φαγοπότια. Είταν δε πολύ ωραίο να βλέπη κανείς μέσα στις βάρκες να έχουν διάφορες οικογένειες στρωμένο σωστό τραπέζι. Και μέσα σε κείνη τη δροσιά να το ρίχνουν στο γλέντι και στο τραγούδι. Μερικές βάρκες είταν χωμένες στους καλαμώνας τόσο βαθειά που μόλις διακρίνουνταν. Όταν ο ήλιος έδυεν, όλος εκείνος ο ωραίος τόπος με τους διασκεδάζοντας Ιωαννίτας. Κι όμως ο θαυμάσιος αυτός τόπος ολίγον σχετικώς συχνάζεται από τους κατοίκους της πόλης. Οι οποίοι φαίνεται αρέσκονται περισσότερον να αναπνέουν την σκόνην της Πλατείας, και των άλλων κέντρων εντός της πόλεως».
Πηγές:
Κίτσιος Γ., Όψεις και μετασχηματισμοί μιας αστικής μουσικής κουλτούρας (Ιωάννινα, τέλη 19ου αιώνα – 1924), Αθήνα, 2006
Εφημερίδα «Ήπειρος»
* Η φωτογραφία (εν έτει 1914) είναι από το λεύκωμα του Αναστ. Παπασταύρου "Ιωαννίνων Ενθύμιον"