Σύστημα IRIS: Οι «μισές αλήθειες» Μητσοτάκη-Χατζηδάκη και οι χρεώσεις

Μόλις πριν από πέντε μήνες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έλεγε, από το βήμα της ΔΕΘ (16 Σεπτεμβρίου 2023) ότι «η υπηρεσία IRIS σας δίνει τη δυνατότητα να διακινείτε ποσά έως 500 ευρώ ημερησίως χωρίς καμία τραπεζική προμήθεια».

Πριν από δύο μήνες και κάτι, ο υπουργός Οικονομίας Κωστής Χατζηδάκης έλεγε ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες μπορούν να διακινούν έως 500 ευρώ χωρίς προμήθεια, με το σύστημα IRIS: «Εμείς, λέμε ότι κάθε ελεύθερος επαγγελματίας θα πρέπει να έχει ένα επαγγελματικό λογαριασμό που να είναι διασυνδεδεμένος με αυτό το σύστημα, ώστε όποιος θέλει να συναλλάσσεται μαζί του χωρίς προμήθειες».

Το IRIS τελικά δεν είναι άνευ κρατήσεων, για τους ελεύθερους επαγγελματίες συγκεκριμένα.

Προσέξτε τι γίνεται: Από την 1η Ιανουαρίου 2024, το IRIS είναι νομοθετημένο πλέον ως ένας τρόπος πληρωμής. Αυτόματα σχεδόν, οι τράπεζες έβαλαν ή επανέφεραν τις προμήθειες.

Αυτές, είναι 0,5% έως 1% επί του τζίρου της συναλλαγής, ποσά που βαραίνουν τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Κοινώς, οι κ.κ. Μητσοτάκης και Χατζηδάκης αποδείχθηκαν ανακριβείς, πάνω στη βιασύνη τους να πείσουν για ένα σύστημα πληρωμών που προϋπήρχε έτσι και αλλιώς, όχι πάντα χωρίς χρεώσεις.

Η Εθνική Τράπεζα για παράδειγμα, στα τέλη του 2022 κατήργησε τις κρατήσεις στο IRIS.

Τώρα, οι τράπεζες επαναφέρουν την επιβάρυνση για τους επαγγελματίες, στη λογική ότι πρόκειται για μια υπηρεσία, την οποία δεν μπορούν να προσφέρουν δωρεάν σε επιχειρήσεις. Το σκεπτικό μπορεί να μοιάζει λογικό μεν, ωστόσο, όταν δύο κορυφαία πολιτικά πρόσωπα έχουν προβάλλει και έχουν διαφημίσει τόσο πολύ το «σύστημα χωρίς χρεώσεις» λίγο πριν νομοθετήσουν την υποχρεωτικότητά του, είναι μια πολύ συζητήσιμη κατάσταση.

Ο ίδιος ο κ. Χατζηδάκης επέμενε και πιο πρόσφατα, ακόμα:

Μια μέρα πριν είχε δημοσιευτεί αυτό το άρθρο στην Καθημερινή

Ο κ. Χατζηδάκης δεν λέει κάτι που δεν ισχύει, αλλά δεν λέει και όλη την αλήθεια, ότι δηλαδή χρεώσεις υπάρχουν, αλλά για τους επαγγελματίες. Ενώ οι τράπεζες έχουν ήδη ανακοινώσει ή θα ανακοινώσουν την τιμολόγηση που θα επιβαρύνει τους επαγγελματίες, δεν γίνεται να επιμένει ο αρμόδιος υπουργός στο «άνευ χρεώσεων», δίνοντας την εντύπωση ότι ισχύει για όλους.

Από την άλλη, ο κ. Χατζηδάκης είναι ένας άνθρωπος που από κάθε υπουργικό πόστο, υπηρέτησε πρώτιστα και σχεδόν αποκλειστικά συγκεκριμένες πολιτικές που δεν χάλαγαν χατήρι στα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα…

Πριν από μερικές μέρες, το θέμα έφερε στη Βουλή ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Παύλος Γερουλάνος. Παραθέτοντας τις δηλώσεις των κ.κ. Μητσοτάκη και Χατζηδάκη, τους κατηγόρησε ότι ή τελούν εν αγνοία ή ότι λένε συνειδητά ψέματα.

Τα ακόμα πιο ενδιαφέροντα ξεκίνησαν αμέσως μετά.

Το Υπουργείο Οικονομίας δεν απάντησε επίσημα, αλλά μέσω «πηγών» του:

«Η υπηρεσία IRIS είναι μια ευέλικτη υπηρεσία, με μεγάλη διείσδυση στους νέους, που επιτρέπει την μεταφορά μετρητών έως 500 ευρώ ΧΩΡΙΣ προμήθεια. Η Κυβέρνηση θέλοντας να ενισχύσει την χρήση της υπηρεσίας αυτής από τους πολίτες θέσπισε την υποχρεωτική αποδοχή της υπηρεσίας IRIS από τους ελεύθερους επαγγελματίες. Έτσι, κάθε φορά που ένας πολίτης επιθυμεί να αγοράσει ένα προϊόν ή μια υπηρεσία από έναν ελεύθερο επαγγελματία έως του ποσού των 500 ευρώ, μπορεί να το κάνει χωρίς να επιβαρύνεται με προμήθειες! Έτσι οι πολίτες μπορούν να έχουν έναν εναλλακτικό τρόπο πληρωμής χωρίς επιπλέον επιβαρύνσεις. Αυτά σημείωσε τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αυτή είναι και η πραγματικότητα, όσο και αν κάποιοι προσπαθούν να μπερδέψουν τους πολίτες και τους εαυτούς τους…».

Κοινώς, οι πηγές του υπουργείου συνεχίζουν να λένε τη μισή αλήθεια, προσπαθώντας να ωραιοποιήσουν μια λάθος εντύπωση που έδωσαν, τόσο ο κ. Μητσοτάκης, όσο και ο κ. Χατζηδάκης.

Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για μια λάθος εντύπωση σε μια χώρα όπου οι τραπεζικές χρεώσεις αυξάνονται και πληθύνονται και οι υπηρεσίες που προσφέρουν οι τράπεζες μειώνονται συνεχώς, προσαρμοζόμενες στην «οικονομία κλίμακας». Την ίδια ώρα, οι τράπεζες σχεδιάζουν την επιβολή ad hoc επιβάρυνσης ανά συναλλαγή…

Το ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι ξαφνικά, ξεκίνησε να κυκλοφορεί το ίδιο αφήγημα στη δημόσια σφαίρα: ότι οι χρεώσεις στο IRIS «είναι πολύ πιο συμφέρουσες από ό,τι τα POS» και πόσο πολύ αυξήθηκαν οι χρήστες του. Θα έλεγε κανείς δηλαδή ότι τυχόν «πηγές» προσπάθησαν για άλλη μια φορά να ελέγξουν τη ζημιά που έγινε…

Θα έχει ενδιαφέρον πάντως η επίσημη, θεσμική απάντηση του κ. Χατζηδάκη στον κ. Γερουλάνο, στη Βουλή, όπως επιβάλλει η διαφάνεια και η δημοκρατία και όχι μέσω «πηγών» όπως συνηθίζει η κυβέρνηση.