Οκτώβριος 1998: Η εκλογή του Τάσου Παπασταύρου

Το ρετρό του «Τύπου Ιωαννίνων» σε τακτά χρονικά διαστήματα είναι αφιερωμένο στην ιστορία των αυτοδιοικητικών εκλογών στα Γιάννενα

Από το 1997, με το νόμο 2539, οι Δήμοι της χώρας άλλαξαν για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, καθώς ο «Καποδίστριας» όπως ονομάστηκε η διοικητική μεταρρύθμιση, επανακαθόρισε τα όριά τους.

Ο νόμος περί «Συγκρότησης της Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης» που έφερε την υπογραφή του υπουργού Εσωτερικών του ΠΑΣΟΚ Αλέκου Παπαδόπουλου κατάργησε τις κοινότητες και εισήγαγε την έννοια των δημοτικών διαμερισμάτων.

Στα Γιάννενα, η αλλαγή δεν ήταν συγκλονιστική. Στον Δήμο Ιωαννιτών έγιναν τα δημοτικά διαμερίσματα του Νεοχωρόπουλου, των Μαρμάρων και του Σταυρακίου. Πιο σημαντικές ήταν οι διοικητικές αλλαγές που επέφερε ο νόμος στο καθεστώς των δημοτικών επιχειρήσεων.

Μάλιστα, ο νόμος του 1997 προέβλεπε την απευθείας εκλογή δημάρχου-νομάρχη που θα έπιανε το 42%, από την πρώτη Κυριακή, αντί για το 50% συν μια ψήφο. Η πρόβλεψη αυτή πάντως δεν εφαρμόστηκε άμεσα, παρά μόνο το 2006 και μόνο για μια εκλογική περίοδο.

Οι εκλογές του 1998 έγιναν στα Γιάννενα λίγους μήνες μετά τον πρώτο διαγωνισμό ΑΣΕΠ που είχε συνοδευτεί με γενικευμένα επεισόδια έξω από τα εξεταστικά κέντρα και ενώ ήταν σε εξέλιξη η συζήτηση για την υπόθεση της ΕΛΒΙΕΞ και της επιβάρυνσης στον υδάτινο ορίζοντα της περιοχής. Την 1η Σεπτεμβρίου 1998, η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων και η εταιρία υπέγραψαν μνημόνιο απομάκρυνσης του εμποτιστηρίου της βιομηχανίας, ώστε να μην μολύνονται οι πηγές της Τούμπας.

Η ΕΛΒΙΕΞ κατηγορήθηκε έντονα ότι με τη βιομηχανική της δραστηριότητα, επιβάρυνε και μόλυνε τις πηγές υδροδότησης των Ιωαννίνων. Γύρω από το αίτημα απομάκρυνσής της, αναπτύχθηκε κίνημα πολιτών που τελικά, κέρδισε ικανοποίηση των αιτημάτων του.

Το θέμα της ΕΛΒΙΕΞ θα είχε τη θέση του στον προεκλογικό αγώνα, καθώς ο Γιώργος Κωνσταντόπουλος, υποψήφιος με τη στήριξη της ΝΔ, θα χαρακτήριζε «φιάσκο» τη συμφωνία μετεγκατάστασης.

Την ίδια μέρα που ο κ. Κωνσταντόπουλος σχολίαζε το θέμα της ΕΛΒΙΕΞ, ανακοίνωσε την έναρξη της προεκλογικής του εκστρατείας ο Τάσος Παπασταύρος, ο οποίος 40 μέρες αργότερα θα γινόταν δήμαρχος Ιωαννίνων. Ο απερχόμενος δήμαρχος Λευτέρης Γκλίναβος θα ήταν και πάλι υποψήφιος, όπως και ο Φίλιππας Φίλιος.

Ο τελευταίος είχε μαζί του στο ψηφοδέλτιο το βιομήχανο Κώστα Πέτσιο, οποίος ήταν «μεταγραφή» από την παράταξη Παπασταύρου. Η υποψηφιότητα Φίλιου δέχτηκε αρκετή κριτική εκ δεξιών και αριστερών γι αυτή την επιλογή.

Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:

Στις δημοτικές εκλογές του 1998 κατέβηκε και η πρώτη γυναίκα επικεφαλής συνδυασμού στον Δήμο Ιωαννιτών. Η φαρμακοποιός Μαίρη Παντελή ήταν υποψήφια με την Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση και τη στήριξη του ΚΚΕ. Ένας άλλος εκλογικός «πόλος» ήταν ο Τάκης Παρλαπάς, στο ψηφοδέλτιο του οποίου συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο καθηγητής Σπύρος Εργολάβος, ο αρχιτέκτονας Σπύρος Πανταζής, ο οποίος είχε αποχωρήσει από την παράταξη Γκλίναβου, αλλά και ο καθηγητής της Ιατρικής Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ.

Αυτή τη φορά όλοι σχεδόν οι υποψήφιοι ήθελαν να «αποχρωματιστούν» και να προβάλλουν την κομματική τους ανεξαρτησία. Πάντως, οι βουλευτές δεν έχασαν την ευκαιρία να δηλώσουν δημόσια τη στήριξή τους, όπως έκαναν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ στο πρόσωπο του Λευτέρη Γκλίναβου.

«Θύμα» των νέων όρων του εκλογικού νόμου ήταν η «Αριστερή Παρέμβαση» που κατέθεσε ψηφοδέλτιο, αλλά δεν εγκρίθηκε η υποψηφιότητά της, καθώς δεν είχε υποψήφιο στο δημοτικό διαμέρισμα της Εξοχής.

Στη Νομαρχία, ο Νίκος Ζαρμπαλάς ήταν και πάλι υποψήφιος, αυτή τη φορά έχοντας απέναντί του τον παραλίγο υποψήφιο του 1994, Γιώργο Κωνσταντόπουλο. Στις εκλογές του 1998 ο Ζαρμπαλάς είχε τη στήριξη, όχι μόνο του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού, αλλά και της Πολιτικής Άνοιξης, «κατ’ εξαίρεση» όπως είχε τονίσει ο ίδιος ο πρόεδρός της Αντώνης Σαμαράς στις 23 Σεπτεμβρίου 1998.

Την υποψηφιότητα Ζαρμπαλά και τη βεβαιότητα για τη νίκη της, στήριξε ένας ευρωβουλευτής τότε, κατά την επίσκεψή του στα Γιάννενα. Ήταν ο Αλέκος Αλαβάνος, μετέπειτα πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.

Στο μεταξύ, στο χώρο του τοπικού ΚΚΕ είχε επέλθει άλλη μια διάσπαση. Πρακτικά, η νομαρχιακή παράταξη του 1994 με επικεφαλής τον Στέφανο Σκοπούλη είχε αποχωρήσει από το κόμμα (και ταυτόχρονα διαγραφεί) και είχε διατηρήσει την οργανωτική της δομή και συγκρότηση.

Κατέβηκε στις νομαρχιακές εκλογές ως Νομαρχιακή Αγωνιστική Ενότητα. Το ΚΚΕ στήριξε τον Βασίλη Σιούτη, επικεφαλής της Νομαρχιακής Αγωνιστικής Συνεργασίας, ο οποίος είχε θητεύσει πρόεδρος στο Εργατικό Κέντρο Ιωαννίνων.

Οι εκλογές της Νομαρχίας κρίθηκαν στον πρώτο γύρο, στις 11 Οκτωβρίου 1998: Ο Νίκος Ζαρμπαλάς πήρε 52,71%. Ο Γιώργος Κωνσταντόπουλος έλαβε 33,67%, ο Στέφανος Σκοπούλης 8,31% και ο Βασίλης Σιούτης 5,25%.

Ο Δήμος κρίθηκε τη δεύτερη Κυριακή. Την πρώτη Κυριακή, ο Τάσος Παπασταύρος έλαβε 35,43%, ο Λευτέρης Γκλίναβος 27,52%, ο Φίλιππας Φίλιος 23,65%, ο Τάκης Παρλαπάς 10,21% και η Μαίρη Παντελή 3,14%.

Στις 18 Οκτωβρίου 1998, ο Τάσος Παπασταύρος πήρε ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά με τα οποία είχε αναδειχθεί δήμαρχος στα Γιάννενα: 60,25%, καθώς φαίνεται ότι «απορρόφησε» το μεγαλύτερο κομμάτι των ψηφοφόρων των Φίλιου-Παρλαπά, που μετακινήθηκαν προς την παράταξή του.

Το βράδυ της δεύτερης Κυριακής, ο Λευτέρης Γκλίναβος «ανταπέδωσε τα ίσα» επισκεπτόμενος το νικητή Τάσο Παπασταύρο στο εκλογικό του κέντρο, για να τον συγχαρεί, όπως εκείνος είχε κάνει στις εκλογές του 1994.

Οι εκλογές του 1998 σηματοδότησαν την ανάδειξη δημάρχου από το χώρο της Δεξιάς στα Γιάννενα, για πρώτη φορά μετά από 20 ολόκληρα χρόνια, από το 1978 δηλαδή που είχε κερδίσει τις εκλογές ο Φρόντζος.

Πηγές:

Αγγέλη Β., Τσαντίκος Γ., «Οι ‘αποστάτες’, τα ρέντζελα και οι δήμαρχοι/Οι δημοτικές εκλογές στα Γιάννενα, 1925-2014», 2019