ΠΡΟΣΩΠΑ & ΠΡΑΓΜΑΤΑ

Οι Μελιγγοί και... οι Μηλιγγοί

Εικόνα του άρθρου Οι Μελιγγοί και... οι Μηλιγγοί
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Βαρβάρα Αγγέλη
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 15/09/2024, 18:15
ΠΡΟΣΩΠΑ & ΠΡΑΓΜΑΤΑ - ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Ένα αφιέρωμα του «Τύπου Ιωαννίνων» στην προέλευση της ονομασίας χωριών και οικισμών του νομού Ιωαννίνων


Οι Μελιγγοί είναι ένα χωριό του Δήμου Δωδώνης, χτισμένο στους πρόποδες της Ολύτσικας.

Η πρώτη επίσημη ονομασία του χωριού, όπως αυτή καταγράφηκε σε ΦΕΚ το 1919, ήταν «Μελιγγούς». Η ονομασία διορθώθηκε (κι έγινε «Μελιγγοί») το 1940. Το τοπωνύμιο συναντάται και με άλλους τύπους, όπως Μελιγκοί, Μηλιγκούς, Μελιγκούς, Μηλιγγοί.

Κάποιες βιβλιογραφικές αναφορές συνδέουν την προέλευση του τοπωνυμίου με το σλάβικο φύλο των Μηλιγγών. Οι Μηλιγγοί ήταν μια σλάβικη φυλή που εγκαταστάθηκε τον 8ο αιώνα στην Πελοπόννησο, στις δυτικές πλαγιές του Ταύγετου. Την ίδια περίοδο, στις ανατολικές πλαγιές του βουνού, εγκαταστάθηκαν οι Εζερίτες, μια συγγενική φυλή των Μηλιγγών. Τον 10ο αιώνα, ξεκίνησε δε ο εκχριστιανισμός τους.

Ωστόσο, η σύνδεση των Μηλιγγών με το ηπειρώτικο τοπωνύμιο έχει αμφισβητηθεί λόγω και της δυσκολίας να ετυμολογηθεί από τα σλαβικά.

Ο καθηγητής γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κώστας Ευ. Οικονόμου αναφέρει καταρχάς ότι το τοπωνύμιο πρέπει να θεωρηθεί κυριώνυμο, και δη ανδρωνυμικό «Μελιγκούς».

Από κει και πέρα, όπως σημειώνει, η αρχική προέλευση εντοπίζεται στο προσωπωνύμιο «Μελίγκος ή Μελιγκός». Όσο για τη σημασία του, τα πράγματα είναι μπερδεμένα. Ο Κ. Οικονόμου καταθέτει την εξήγηση του λεξικογράφου Δημήτρη Γεωργακά (1908-1990), σύμφωνα με την οποία η λέξη «Μελίγκος»προέρχεται από το επίθετο μελικός=μελιχρούς, καφετής. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει αμφισβήτηση.

ΣΧΟΛΙΑ
tzon tikits
Άρες μάρες κουκουνάρες! Απλά είναι ομόηχες λέξεις. Συμβαίνουν αυτά στον κόσμο μας. Καμιά επιστημονικότητα στις άρεςμάρεςκουκουνάρες! Και έχουν κοντά τους, στα 20 χιλιόμετρα Πανεπιστήμιο! Και τμήμα ιστορίας! κι έχουν κοντά τους το Αρχαιο Θέατρο... Στο "Σελιό" τους κοιμόντουσαν οι γυμνόποδες ιερείς ! Α ρε Τάγκαρε, τι κληρονομιά τους άφησες! Όντως η περιοχή αυτή (τρίγωνο Δωδώνης-Παραμυθιάς-Τερόβου) τα σλάβικα και τα αλβανικά, ήταν σε καθημερινή χρήση ως τα χρόνια του 60, περίπου στο 50% της όλης ντοπιολαλιάς τους, τα χωριά είχαν ονομασίες που κατέληγαν σε "ίνα"... π.χ. Μουκοβίνα... μετά το 1960 οι ονομασίες χωριών της περιοχής αναδομήθηκαν! ΥΓ. Υπάρχουν και άλλες εξηγήσεις για την ονομασία αυτού του χωριού, που παραπέμπουν σε γεωργικές ενασχολήσεις ή ονομασίες αγροτικών προϊόντων της περιοχής. Ας δείτε και διδακτορικές εργασίες, του τοπικού Παν/μίου που πληροφορούν. Εξηγήσεις = πληροφορήσεις για όλα τα Δωδωνοχώρια! Μην τα θέλετε όλα έτοιμα. (ΥΓ. Κάποιοι μάλιστα ξεκίνησαν πρόσφατα να κάνουν αδελφοποιήσεις με χωριά των Μηλιγγών στη Λακωνία-Λακωνική Μάνη. κλπ! Έλεος!)
tzon tikits
Αυτό όμως που πρέπει να επισημάνετε κυρία Δημοσιογράφε, είναι οι σφαίρες στην πινακίδα της φωτογραφίας. Και δεν είναι σκοποβολή και διάτρηση αυτής μόνο της πινακίδας! Ας ανεβείτε από την παλιά ΕΟ , ψηλά στον Άγιο Νικόλαο, με την καταπληκτική θέα της πόλης των Ιωαννίνων από τα ψηλά - τα 1100 μέτρα των Τρικαλοσειρών - θα μαγευτείτε! Τέτοια σκοποβολή-τέτοιο τρυπολόγημα των οδικών τροχαίων πινακίδων, μπορεί να δει κανείς μόνο σε αγροτικούς δρόμους στο Τέξας των ΗΠΑ! Λέτε οι Δωδωναίοι να έχουν σχέση με τους Τεξανούς; (Αν και οι ούγκανοι, έχουν πατρίδα μόνο την Ουγκανία!)
tzon tikits
Ένα σημαντικό ιστορικό κι ακόμα εθνολογικό αρχείο για τη μελέτη της ιστορίας αυτής της κοινότητας, είναι το Δημόσιο/Κρατικό έγγραφο που υπάρχει στή Διεύθυνση Πολιτικής Γης της Π.Ε. Ιωαννίνων. Είναι ο πίνακας διανομής του Αγροκτήματος Μελιγγών του έτους 1952. Είναι ένα αρχείο με πίνακα ονοματεπωνύμων-ιδιοκτητών της τοπική γης (όπως μοιράστηκε τότε οριστικά-πριν ήταν ιδιοκτησία τούρκου αγά. Συνοδευόμενο με 5 χάρτες αριθμημένων χωραφιών. Το έτος 1952, το χωριό αυτό είχα κτηματολόγιο, ενώ η υπόλοιπη Ελλάδα "τσουκ"! Μελετώντας μόνο τα επώνυμα. βγάζεις συμπεράσμαρα εύκολα. Ναι υπάρχουν αρκετά επώνυμα που πιθανά έλκουν καταγωγή από τη βορεοδυτική Βαλκανική. Οι γλωσσολόγοι μπορούν ευκολότερα να μιλήσουν με λεπτομέρειες. Κι ακόμα... το Ληξοαρχείο αυτού του χωριού έχει εγγραφές/στοιχεία από το 1870-1880. Κι έχει και η Μητρόπολη αρχεία αυτής της περιοχής, ιδιαίτερα τους γάμους. Κλπ. Κι υπάρχουν και τούρκικα αρχεία (στην Τουρκία), για την περιοχή. Αυτά ίσως για ερευνητές.
tzon tikits
Ο δρόμος προς τους-τις - η Εμμαούς. βιβλική πληροφόρηση για κάποια ,ικρή πόλη των Βιβλικών Τόπων. Είναι κοι στις Εμμαούς - είναι και στους Εμμαούς, είναι και η Εμμαούς. και αρσενικό γένος και θηλυκό γένος. Το ίδιο και στους-στις - η Μελιγγούς. Αν προσέξουμε την κατάληξη -ούς, φαίνεται κάπως ασυνήθιστη κατάληξη. Υπάρχει όμως η ίδια σπάνια κατάληξη -ούς σε αρκετά τοπωνύμια διάσπαρτα σε όλη την Ελλάδα. Κι ακόμα, σύμφωνα με γέροντες Μελιγγιώτες, το χωριό αυτό στα χρόνια της Τουρκοκρατίας είχε Ιεροδιδασκαλείο, έβγαζε παπάδες. Ακόμα και σήμερα, στην Εκκλησία αυτού του χωριού, χτισμένη κάπου στον 17ο αιώνα μ.Χ., γίνονται εκκλησιαστικές συνάξεις. Με ενημέρωσαν ότι είναι έδρα Δεσπότη, χωρίς πραγματική κτιριακή έδρα, νομίζω του Επίσκοπου Δωδώνης, που σήμερα τον λένε Χρυσόστομο (?)... καμιά σχέση με τον τέως Μητροπολίτη Δωδώνης και νυν ή κάποια εποχή - μετέπειτα Ζακύνθου!
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
dodoni back