Μια μυστηριώδης ενεργειακή έκρηξη 8 δισεκατομμυρίων ετών

Οι αστρονόμοι εντόπισαν μια έντονη λάμψη ραδιοκυμάτων που προέρχονται από κάτι που μοιάζει με συγχώνευση γαλαξιών που χρονολογείται πριν από περίπου 8 δισεκατομμύρια χρόνια - η παλαιότερη γνωστή περίπτωση ενός φαινομένου που ονομάζεται γρήγορη ραδιοέκρηξη και εξακολουθεί να μην μπορεί να εξηγηθεί.

Αυτή η έκρηξη σε λιγότερο από ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου απελευθέρωσε την ποσότητα ενέργειας που εκπέμπει ο ήλιος μας σε τρεις δεκαετίες, δήλωσαν οι ερευνητές. Εντοπίστηκε με τη χρήση του αυστραλιανού SKA Pathfinder, ενός ραδιοτηλεσκοπίου στην πολιτεία της Δυτικής Αυστραλίας. Η θέση του εντοπίστηκε από το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου στη Χιλή, ένα από τα ισχυρότερα οπτικά τηλεσκόπια.

Μια γρήγορη ραδιοέκρηξη, ή FRB, είναι ένας παλμός ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας ραδιοσυχνοτήτων. Διαρκεί ένα μικρό κλάσμα του δευτερολέπτου, αλλά επισκιάζει τις περισσότερες άλλες πηγές ραδιοκυμάτων στο σύμπαν. Τα ραδιοκύματα έχουν τα μεγαλύτερα μήκη κύματος στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα.

«Τα ραδιοκύματα στα FRBs είναι παρόμοια με αυτά που χρησιμοποιούνται στους φούρνους μικροκυμάτων. Η ποσότητα ενέργειας σε αυτό το FRB είναι ισοδύναμη με το φούρνο μικροκυμάτων ενός μπολ ποπ κορν διπλάσιου μεγέθους από τον ήλιο», δήλωσε ο αστρονόμος Ράιαν Σάννον του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Swinburne της Αυστραλίας, συν-επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στο περιοδικό Science.

Μέχρι τώρα, η παλαιότερη γνωστή τέτοια έκρηξη χρονολογούνταν πριν από 5 δισεκατομμύρια χρόνια, καθιστώντας την παρούσα 3 δισεκατομμύρια χρόνια παλαιότερη. Το σύμπαν έχει ηλικία περίπου 13,8 δισεκατομμυρίων ετών. Για σύγκριση, η Γη έχει ηλικία περίπου 4,5 δισεκατομμυρίων ετών. Βλέποντας αντικείμενα και γεγονότα από πολύ παλιά, οι αστρονόμοι βλέπουν σε τεράστιες κοσμικές αποστάσεις, καθιστώντας αυτή την έκρηξη επίσης την πιο μακρινή από κάθε FRB που έχει ανιχνευθεί ποτέ.

Οι γρήγορες ραδιοεκρήξεις ανακαλύφθηκαν το 2007.

«Η πιο πιθανή πηγή είναι ένα υπερμαγνητισμένο άστρο νετρονίων, που ονομάζεται magnetar. Αυτά τα αστέρια είναι αστρικά πτώματα με τη μάζα του ήλιου αλλά μόνο το μέγεθος μιας μικρής πόλης. Είναι μερικά από τα πιο ακραία αντικείμενα στο σύμπαν, τα οποία θα χρειάζονταν για να παράγουν τέτοιες ακραίες εκρήξεις», δήλωσε ο Σάννον.

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η μελέτη αυτών των εκλάμψεων μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανίχνευση και μέτρηση της τεράστιας ποσότητας ύλης που πιστεύεται ότι κατοικεί στις εκτάσεις του διαστήματος μεταξύ των γαλαξιών. Καθώς αυτά τα ραδιοκύματα διαπερνούν το σύμπαν, μπορούν να επισημάνουν την παρουσία αυτού του διαγαλαξιακού πλάσματος - αερίου τόσο θερμού που μερικά ή όλα τα άτομά του διασπώνται σε υποατομικά σωματίδια ηλεκτρόνια και ιόντα.

Φωτογραφία: Καλλιτεχνική απεικόνιση της πορείας μιας γρήγορης ραδιοέκρηξης από τον μακρινό γαλαξία απ' όπου προήλθε μέχρι τη Γη, σε έναν από τους σπειροειδείς βραχίονες του Γαλαξία μας/ESO/M. Kornmesser