«Μετρώντας» την πόλη: Ο πληθυσμός των Ιωαννίνων στις απογραφές

Το 1920 ήταν η 21^η επίσημη απογραφή του πληθυσμού της Ελλάδας και η πρώτη που συμπεριλάμβανε τα Ιωάννινα επίσημα, ως κομμάτι της χώρας.

Ο νομός Ιωαννίνων τότε, αριθμούσε 167.485 κατοίκους, περίπου δηλαδή όσους και σήμερα, 102 χρόνια μετά.

Τα Ιωάννινα όμως ήταν πολύ μικρότερα: 20.765 ήταν η επίσημη απογραφή του Δήμου Ιωαννιτών.

Έκτοτε φυσικά, η πόλη έχει μεγαλώσει πολύ, τόσο πληθυσμιακά, όσο και σε έκταση του αστικού ιστού, ανεξάρτητα από τις διοικητικές αυξήσεις που γίνονται τα τελευταία 25 χρόνια, με νόμους συνενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων.

Το 1928, το ελληνικό κράτος διενεργεί την πρώτη του πραγματικά λεπτομερή απογραφή πληθυσμού. Εκεί, μια από τις πρώτες υποσημειώσεις αναφέρει ότι «η Ήπειρος αποτελεί Γενικήν Διοίκησης με έδραν τα Ιωάννινα».

Τότε, τα Ιωάννινα είχαν 20.845 κατοίκους, 11.668 άνδρες και μόλις 8.817 γυναίκες.

Αργότερα, εντάσσονται νέοι όροι στις απογραφές, όπως το 1961 με το «πολεοδομικό συγκρότημα». Ο όρος περιγράφει «πολυκοινοτικούς πληθυσμούς», κάτι σαν προάγγελος των μητροπολιτικών συνενώσεων των τελών του 20^ου και των αρχών του 21^ου αιώνα.  Το εντυπωσιακό είναι πως σε αυτή την κατανομή τότε, δεν συμπεριλαμβάνονται τα Ιωάννινα, καθώς δεν έχουν επιλεγεί, σε αντίθεση με μικρότερες περιοχές όπως η Ερμούπολη και το Αίγιο.

Το 1981 εισάγεται η διαβάθμιση της Περιφέρειας, για πρώτη φορά, ενώ η έκθεση συνεχίζει να είναι δίγλωσση (ελληνικά-γαλλικά). Για πρώτη φορά, έχει χάρτες με χρωματικές διαβαθμίσεις, ανάλογα με τον πληθυσμό. Τα Ιωάννινα παραμένουν εκτός των μεγαλυτέρων πόλεων της χώρας.

To 1991 η απογραφή γίνεται πιο λεπτομερειακή, ενώ το 2001 ο τόμος των αποτελεσμάτων παύει να είναι δίγλωσσος. Επίσης, για πρώτη φορά καταμετρώνται συγχωνευμένες (με το νόμο Καποδίστρια) διοικητικές περιοχές.  Τα Ιωάννινα είναι η 8^η μεγαλύτερη πόλη (ως πολεοδομικό συγκρότημα).

Το 2011, στην τελευταία επίσημη και ολοκληρωμένη απογραφή της χώρας δηλαδή, ο Δήμος Ιωαννιτών καταγράφεται ως το 7^ο μεγαλύτερο πολεοδομικό συγκρότημα της χώρας, με 82.138 κατοίκους. Η κατανομή είναι η εξής: Ιωάννινα 65.574 + Ανατολή 9.798 + Κατσικάς 3.885 + Τσιφλικόπουλο 1.571 + Βελισσάριο 717 + Πεντέλη 593. Όλος ο Δήμος έχει 112.486 κατοίκους και είναι ο 10^ος της χώρας σε πληθυσμό.

Η πληθυσμιακή πορεία των μεταπολεμικών χρόνων, ήταν η εξής (όπου ΠΣ=Πολεοδομικό Συγκρότημα):

• 1951 32.315
• 1961 34.997
• 1971 40.130
• 1981 44.829
• 1991 56.699
• 2001 67.384 (Δήμος) 81.144 (ΠΣ)
• 2011 82.138 (ΠΣ), 112.486 (Δήμος)

…και ένας συγκριτικός χάρτης με την έκτασή τους

Σε ό,τι αφορά την οικοδομική της επέκταση, η πόλη έχει σαφώς μεγαλώσει τα τελευταία 37 χρόνια. Η κάτοψη που απεικονίζει την εξάπλωση της πόλης των Ιωαννίνων ανά χρονιές, είναι ενδεικτική:

(Επιμέλεια χάρτη: Ν. Μάρκος)