Και τώρα τι κάνουμε; Σηκώνουμε τα χέρια ψηλά;

Του Θανάση Μανταλόβα*

Ανείπωτη η τραγωδία στη Θεσσαλία. Οι πλημμύρες σήμερα, οι φωτιές χθες, δείχνουν ότι η χώρα μας είναι ανοχύρωτη.

Και θέτουν επί τάπητος το θέμα της προσαρμογής στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής.

Ο  μηχανισμός πολιτικής προστασίας ανέτοιμος, χωρίς προνοητικότητα, με τεράστιες ελλείψεις σε μέσα και ανθρώπινο δυναμικό, διασώζεται χάρη στην αυτοθυσία εργαζομένων και εθελοντών, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί πεδίο αποτυχημένης άσκησης του πολιτικού rotation της κυβέρνησης.

Οι υποδομές ελάχιστα ανθεκτικές στις ανάγκες και τις νέες συνθήκες της κλιματικής αλλαγής παρά τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που επενδύθηκαν ή σπαταλήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, καθώς η πλειονότητα των χρημάτων που διατέθηκαν μετά τον Ιανό, αφορούσε κυρίως αποκατάσταση των υποδομών και όχι την αντιπλημμυρική θωράκιση της περιοχής.

Πρωτόγνωρο το γεγονός λένε πολλοί!

Από την άλλη, Κυβέρνηση και Αυτοδιοίκηση επικαλούνται διαρκώς την κλιματική αλλαγή, αναζητώντας άλλοθι για τον ελλιπή ή ανεπίκαιρο επιχειρησιακό σχεδιασμό τους, την ανεπάρκεια και την εγκληματική ανετοιμότητά τους.

Σηκώνουμε τα χέρια ψηλά λοιπόν;

Τι κάνουμε τώρα που οι πλημμύρες ή οι φωτιές έγιναν η νέα ρουτίνα;

Μπορούμε να κάνουμε κάτι περισσότερο, αντί να περιμένουμε μοιρολατρικά πότε θα έρθει η σειρά μας να βιώσουμε τις ολέθριες επιπτώσεις μιας μεγάλης φυσικής καταστροφής;

Μπορούμε να οργανώσουμε διαφορετικά την κοινή μας ζωή, ώστε κάθε φορά να μην τρέχουμε πίσω από μια τραγωδία προσπαθώντας να επουλώσουμε τις τεράστιες απώλειες, ανθρώπινες και υλικές;

Η κλιματική αλλαγή, αργά ή γρήγορα θα χτυπήσει παντού, θα φθάσει και στην πόρτα μας.

Στο Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας για το υδατικό διαμέρισμα της Ηπείρου, η κλειστή Λεκάνη Ιωαννίνων αποτυπώνεται ως Ζώνη Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας.

Από ένα σύνολο δράσεων και μέτρων που βασίζονται στην πρόληψη, στην προστασία, στην ετοιμότητα και την αποκατάσταση ποια έχουν δρομολογηθεί, ποια υλοποιούνται και κυρίως ποιος μηχανισμός αξιολογεί την εφαρμογή τους;

Ποια θα ήταν άραγε η συμπεριφορά των υφιστάμενων αποστραγγιστικών έργων στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, σε ένα πλημμυρικό φαινόμενο ακόμη και πολύ μικρότερης έντασης από αυτό που συνέβη στη Θεσσαλία; Δεν θέλω καν να φανταστώ!

Όταν η δομή και το δίκτυο αποστράγγισης της περιοχής μας βασίζεται σε μελέτη του 1961 και τα έργα κατασκευάστηκαν 10ετίες πριν.

Μήπως είναι η ώρα να ενισχύσουμε με τα απαραίτητα έργα την αντιπλημμυρική προστασία και θωράκιση του Λεκανοπεδίου, μέσω της εκπόνησης και υλοποίησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου (master plan) που θα λαμβάνει υπόψη τις εκτεταμένες αλλαγές χρήσης γης και την κατασκευή των νέων οδικών αξόνων;

Σε ποιο στάδιο είναι η μελέτη αντιπλημμυρικής προστασίας Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων, προϋπολογισμού 2,3 εκατ € που δημοπρατήθηκε το 2021 από την Περιφέρεια Ηπείρου; Ποια έργα προτείνει; Πότε και από πού θα χρηματοδοτηθούν;

Σε λίγες εβδομάδες οι τοπικές κοινωνίες ψηφίζουν. Αντί για ανούσιες και άγονες αντιπαραθέσεις, με εκφορά ενός πολιτικού λόγου ξεπερασμένου και ελάχιστης μετεκλογικής αξιοπιστίας, ας τεθούν στο δημόσιο διάλογο τα μεγάλα και σημαντικά.

Η κλιματική απειλή, η ανθεκτικότητα των υποδομών και η ασφάλεια των πολιτών είναι τα πιο σοβαρά θέματα των τελευταίων ετών.

*Ο Θανάσης Μανταλόβας είναι πρώην αντιδήμαρχος Ιωαννίνων. Ήταν υποψήφιος βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εθνικές εκλογές.