Η μεγαλύτερη κοσμική έκρηξη που έχει παρατηρηθεί ποτέ

Ξεκίνησε ως ένα ασήμαντο τρεμόπαιγμα στον νυχτερινό ουρανό. Όμως οι προσεκτικότερες παρατηρήσεις αποκάλυψαν ότι οι αστρονόμοι είχαν καταγράψει τη μεγαλύτερη κοσμική έκρηξη που έχει παρατηρηθεί ποτέ, ένα γεγονός που πιστεύεται ότι προκλήθηκε από ένα γιγάντιο νέφος αερίου που καταβρόχθισε μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα.

Η έκλαμψη, που εντοπίστηκε σε απόσταση 8 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, είναι πάνω από 10 φορές φωτεινότερη από κάθε γνωστό σουπερνόβα και έχει διαρκέσει μέχρι στιγμής περισσότερο από τρία χρόνια, καθιστώντας την την πιο ενεργητική έκρηξη που έχει καταγραφεί.

«Έμεινε απαρατήρητη για ένα χρόνο, καθώς σταδιακά έγινε πιο φωτεινή», δήλωσε ο Δρ Philip Wiseman, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, επικεφαλής των παρατηρήσεων. Μόνο όταν οι παρατηρήσεις που ακολούθησαν αποκάλυψαν πόσο μακρινή ήταν, οι αστρονόμοι εκτίμησαν τη σχεδόν αδιανόητη κλίμακα του γεγονότος.

«Υπολογίσαμε ότι πρόκειται για μια πύρινη σφαίρα 100 φορές το μέγεθος του ηλιακού συστήματος με φωτεινότητα περίπου 2tn φορές μεγαλύτερη από αυτή του ήλιου», δήλωσε ο Wiseman. «Μέσα σε τρία χρόνια, αυτό το γεγονός έχει απελευθερώσει περίπου 100 φορές περισσότερη ενέργεια από όση θα απελευθερώσει ο ήλιος κατά τη διάρκεια των 10 δισεκατομμυρίων ετών της ζωής του».

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η έκρηξη, γνωστή ως AT2021lwx, είναι το αποτέλεσμα ενός τεράστιου νέφους αερίου, πιθανώς χιλιάδες φορές μεγαλύτερου από τον ήλιο μας, που βυθίζεται στο αναπόφευκτο στόμιο μιας υπερμεγέθους μαύρης τρύπας. Το νέφος αερίου μπορεί να προήλθε από το μεγάλο σκονισμένο «ντόνατ» που συνήθως περιβάλλει τις μαύρες τρύπες - αν και δεν είναι σαφές τι μπορεί να το έβγαλε από την τροχιά του και να το έριξε στην κοσμική καταβόθρα.

Ο AT2021lwx δεν είναι το λαμπρότερο φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί ποτέ. Μια πιο φωτεινή έκρηξη ακτίνων γάμμα, γνωστή ως GRB 221009A, εντοπίστηκε πέρυσι, αλλά το γεγονός αυτό διήρκεσε μόνο λίγα λεπτά. Αντίθετα, το νέο συμβάν διαρκεί ακόμα έντονα, πράγμα που σημαίνει ότι η συνολική απελευθέρωση ενέργειας είναι πολύ μεγαλύτερη.

Με πληροφορίες από The Guardian. Φωτογραφία: Καλλιτεχνική απεικόνιση σχηματισμού μιας μαύρης τρύπας/John A. Paice/Royal Astronomical Society