G20: Ευσεβείς πόθοι η φορολόγηση των πλουσίων

Καθώς οι ηγέτες της G20 συναντήθηκαν στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Ρίο ντε Τζανέιρο για δύο ημέρες συνομιλιών, η ατζέντα τους ανέδειξε μια μεταβαλλόμενη παγκόσμια τάξη καθώς ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιστρέφει στην εξουσία.

Οι συζητήσεις τους για το εμπόριο, την κλιματική αλλαγή και τη διεθνή ασφάλεια θα προσκρούσουν στις απότομες αλλαγές στην αμερικανική πολιτική που υπόσχεται ο Τραμπ με την ανάληψη των καθηκόντων του τον Ιανουάριο, από τους δασμούς έως την υπόσχεση για λύση με διαπραγματεύσεις στον πόλεμο στην Ουκρανία.

Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και οικοδεσπότης της Συνόδου, Λούλα δήλωσε ότι οι καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι ορατές σε όλο τον κόσμο, καλώντας τους παρόντες ηγέτες να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της φτώχειας.

Ο Λούλα ελπίζει να προχωρήσει το σχέδιο φορολόγησης του πλούτου, καθώς τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν από τους δισεκατομμυριούχους θα βοηθήσουν στην ενίσχυση των κονδυλίων για άλλα πιεστικά παγκόσμια ζητήματα.

Το σχέδιο που επινοήθηκε από τον Γάλλο οικονομολόγο Gabriel Zucman, θα εισήγαγε έναν ετήσιο φόρο 2% επί της συνολικής καθαρής αξίας των εξαιρετικά πλούσιων ατόμων - και όχι μόνο επί του ετήσιου εισοδήματός τους. Αυτό θα περιλάμβανε περιουσιακά στοιχεία ακινήτων, εταιρικές συμμετοχές και άλλες επενδύσεις. Ο Zucman έχει υπολογίσει ότι το κορυφαίο 0,01% του πληθυσμού πληρώνει πραγματικό φορολογικό συντελεστή μόλις 0,3% του πλούτου του.

Η νέα εισφορά θα μπορούσε να συγκεντρώσει έως και 237 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως από τους σχεδόν 2.800 δισεκατομμυριούχους παγκοσμίως, οι οποίοι έχουν συνολική καθαρή αξία που εκτιμάται σε περίπου 13,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον κατάλογο δισεκατομμυριούχων του Forbes Richest World's. Τα κεφάλαια που θα συγκεντρωθούν θα χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων παγκόσμιων ανισοτήτων, ιδίως μεταξύ των υπερχρεωμένων χωρών με χαμηλό εισόδημα, συμπεριλαμβανομένων πολλών χωρών της Αφρικής.

Οι αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες, σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες, πλήττονται δυσανάλογα από την κλιματική αλλαγή, έχουν ζητήσει εδώ και χρόνια χρηματοδότηση για την αντιστάθμιση των χειρότερων επιπτώσεών της. Στις επιτυχίες περιλαμβάνονται η υποστήριξη της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα για την προσπάθεια της Ινδίας να ενισχύσει την ηλιακή ενέργεια και το Ταμείο του Αμαζονίου της Βραζιλίας, με στόχο τη μείωση της αποψίλωσης των δασών, το οποίο χρηματοδοτείται εν μέρει από τη Νορβηγία και τη Γερμανία.

Ενώ μπορεί να υπάρχει ευρεία δημόσια υποστήριξη για νέους φόρους στους υπερπλούσιους, η άνοδος του εθνικολαϊκισμού σε πολλές χώρες της G20 αυξάνει τον έλεγχο σχετικά με το πώς ξοδεύονται τα δημόσια χρήματα, εν μέσω ανησυχιών ότι η διεθνής βοήθεια και τα αναπτυξιακά κονδύλια θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν καλύτερα στο εσωτερικό.

Η τελετή έναρξης της Δευτέρας στο Ρίο θα εγκαινιάσει την Παγκόσμια Συμμαχία κατά της Πείνας και της Φτώχειας, μια πρωτοβουλία στο πλαίσιο της προεδρίας της Βραζιλίας στη G20, η οποία επιδιώκει να επιταχύνει τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της φτώχειας και της έλλειψης τροφίμων έως το 2030.

Ενώ οι θέσεις της Κίνας και της Ινδίας σχετικά με τον νέο φόρο είναι διφορούμενες, η Ουάσινγκτον παραμένει σταθερά αντίθετη. Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν δήλωσε τον Μάιο στην εφημερίδα Wall Street Journal ότι το μέτρο είναι «κάτι που δεν μπορούμε να υπογράψουμε».

Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει ακόμη σχολιάσει την πρόταση, αλλά είναι απίθανο να υποστηρίξει την αύξηση των φόρων για τους υπερπλούσιους. Η πρώτη του θητεία σημαδεύτηκε από μεγάλες φορολογικές περικοπές, οι οποίες ωφέλησαν περισσότερο τα πλούσια άτομα και τις εταιρείες. Αλλά κατά τη διάρκεια της βραχύβιας προσπάθειάς του για τον Λευκό Οίκο το 2000, υποσχέθηκε να μειώσει το δημόσιο χρέος επιβάλλοντας εφάπαξ φόρο 14,25% στους πλούσιους.

Η σύνοδος κορυφής της G20 στο Ρίο αποσκοπεί στην επίτευξη συναίνεσης σχετικά με τη φορολόγηση των υπερπλουσίων για τη δράση για το κλίμα και την ανακούφιση από τη φτώχεια. Όμως, καθώς τα γεωπολιτικά ζητήματα έχουν προτεραιότητα, ο πρόεδρος Λούλα μπορεί να δυσκολευτεί να καταστείλει τον σκεπτικισμό σχετικά με την πρόταση.

Mε πληροφορίες από DW