Δόλιανη: Και ενδιάμεσα… «Νέο Αμαρούσιο»

Η Δόλιανη είναι ένα ορεινό χωριό στις πλαγιές της Πίνδου, στο Ανατολικό Ζαγόρι, σε υψόμετρο 920 μ.

«Κείται δε εις τους πρόποδας μικρού βουνού καταφύτου εξ ιερών δρυών ένθα πηγάζουσι τρεις κατάψυχροι και ωραίοι ρύακες διαιρούντες την κωμόπολιν ταύτην εις τέσσαρας συνοικίας ενουμένας δι’ εξ γεφυρών και αρδεύοντες ένθεν και ένθεν τα αειθαλή κηπάρια…»: Με αυτόν τον τρόπο περιγράφει το χωριό, κατά τον 19^ο αιώνα, ο λόγιος Ιωάννης Λαμπρίδης.

Ο Λαμπρίδης εξηγεί το όνομα του χωριού ως «τόπο φαραγγώδη». Άλλοι ερευνητές αποδίδουν τη σημασία της «κατωφέρειας». Ο γλωσσολόγος Κώστας Ευ. Οικονόμου στο βιβλίο του «Τα οικωνύμια του Νομού Ιωαννίνων-Γλωσσολογική Εξέταση» αναφέρει ότι ο Vasmer (ρωσογερμανός γλωσσολόγος που ασχολήθηκε με τα σλαβικά τοπωνύμια στην Ελλάδα) επισημαίνει πως η Δόλιανη, στα σλάβικα, σημαίνει «κάτοικος της κοιλάδας». O Οικονόμου επεξηγεί ότι με το δεδομένο ότι το χωριό βρίσκεται μέσα σε χαράδρα, η σλάβικη λέξη dolb χρησιμοποιείται με την αρχική της σημασία: «χαράδρα», δικαιολογώντας έτσι και την περιγραφή του Λαμπρίδη.

Ο Λαμπρίδης είναι αυτός επίσης που τοποθετεί την ίδρυση του χωριού κατά τον 17^ο αιώνα, μετά την καταστροφή του χωριού Δελγίνα.

Μια ενδιαφέρουσα μετονομασία της Δόλιανης, είχε γίνει το 1955. Επί περίπου 30 χρόνια, το χωριό είχε το όνομα «Νέο Αμαρούσιο».

Αν σας αρέσει ο Τύπος, μπορείτε να τον στηρίξετε με μια συνδρομή ή δωρεά, εδώ:

Ο ερευνητής Στέφανος Μπέττης αναφέρει ότι οι χωριανοί το μετονόμασαν σε Νέον Αμαρούσιον «εξαιτίας της υιοθεσίας του από το Αμαρούσιον (το Μαρούσι) της Αττικής. Γλήγορα όμως μετάνοιωσαν και του ξανάδωσαν το παλιό παραδοσιακό του όνομα (Δόλιανη)».

Η επιστροφή της Δόλιανης έγινε το 1984. To 1991, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, η Δόλιανη αναφέρεται ως Δολιανή.

Το 1943, το χωριό πυρπολήθηκε από τους γερμανούς ναζί. Από την πυρπόληση, γλίτωσε μεταξύ άλλων η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου (1791).