Β. Ιρλανδία: Πρώτη ιστορική νίκη για το Σιν Φέιν

Το Σιν Φέιν, η πρώην πολιτική πτέρυγα του IRA, χαρακτήρισε «καθοριστική στιγμή» για τη Βόρεια Ιρλανδία την πρώτη εκλογική νίκη του στην ιστορία της επαρχίας και ζήτησε να ξεκινήσει δημόσιος διάλογος για τη δημιουργία μιας ενιαίας Ιρλανδίας.

Το Σιν Φέιν εξασφαλίζει το 29% των ψήφων, έναντι του 21,3% για το συντηρητικό Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) που τάσσεται υπέρ της παραμονής της Β. Ιρλανδίας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μολονότι δεν έχουν ανακοινωθεί επισήμως το τελικό αποτέλεσμα και η κατανομή των εδρών στο 90μελές κοινοβούλιο, οι αναλυτές λένε ότι κανένα κόμμα δεν μπορεί να ξεπεράσει το Σιν Φέιν.

«Σήμερα είναι μια πολύ σημαντική ώρα αλλαγής. Είναι μια καθοριστική στιγμή για την πολιτική και τον λαό μας», είπε η επικεφαλής του κόμματος Μισέλ Ο’ Νιλ. Τώρα, πρόσθεσε, θα πρέπει να γίνει μια «σοβαρή συζήτηση» για τον στόχο του κόμματος, δηλαδή την ένωση με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.

Όταν ρωτήθηκε από έναν δημοσιογράφο αν περιμένει ότι θα γίνει η πρώτη πρωθυπουργός της Β. Ιρλανδίας που θα προέρχεται από το Σιν Φέιν, απάντησε: «Ο λαός μίλησε».

Η νίκη του Σιν Φέιν δεν θα αλλάξει το καθεστώς της επαρχίας, αφού το δημοψήφισμα που απαιτείται για κάτι τέτοιο είναι στη διακριτική ευχέρεια της βρετανικής κυβέρνησης και, πιθανότατα, θα περάσουν χρόνια για να οργανωθεί. Όμως ο συμβολισμός αυτής της πρωτιάς είναι τεράστιος, αφού βάζει τέλος σε έναν αιώνα κυριαρχίας των φιλοβρετανικών κομμάτων, τα οποία στηρίζονται κατά κύριο λόγο από τους Προτεστάντες Ιρλανδούς κατοίκους.

Οι δημογραφικές τάσεις έδειχναν πάντως εδώ και καιρό ότι τα φιλοβρετανικά, προτεσταντικά κόμματα θα επισκιάζονταν τελικά από τα εθνικιστικά, καθολικά κόμματα που τάσσονται υπέρ της ένωσης με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.

Ωστόσο, το διακοινοτικό Κόμμα Συμμαχίας πέτυχε το καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμά του, καθώς προσπαθεί να καθιερωθεί ως ο τρίτος πόλος του πολιτικού συστήματος.

Το πρώτο κόμμα έχει το δικαίωμα να προτείνει τον δικό του υποψήφιο για τη θέση του Πρώτου Υπουργού (πρωθυπουργού) της κυβέρνησης, η οποία υποχρεωτικά θα είναι πολυκομματική. Όμως οι διαφωνίες του Σιν Φέιν με το DUP σημαίνουν ότι αυτός ο διορισμός μπορεί να καθυστερήσει για μήνες.

Ποια είναι η Μισέλ Ο’ Νιλ

Η Μισέλ Ο’Νιλ πέτυχε κάτι που φαινόταν αδύνατον στον έναν αιώνα της ταραχώδους ιστορίας της Βόρειας Ιρλανδίας: θα μπορούσε να γίνει η πρώτη επικεφαλής εθνικιστικής κυβέρνησης με τη νίκη του Σιν Φέιν.

Η 45χρονη ξανθιά πολιτικός ασχολήθηκε στην προεκλογική εκστρατεία της με θέματα της καθημερινότητας: τη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας, τη στεγαστική κρίση, το κόστος ζωής, εν μέσω του πληθωρισμού που καλπάζει. Έβαλε σε δεύτερο πλάνο τον ιστορικό στόχο του Σιν Φέιν, την ένωση του νησιού.

Τις τελευταίες εβδομάδες επαναλάμβανε ότι θα ήθελε να γίνει «η πρώτη υπουργός όλων», ζητώντας «αλλαγή», έστω και αν εδώ και πολλά χρόνια συμμετέχει και η ίδια στη Νομοθετική Συνέλευση του Μπέλφαστ ως αντιπρόεδρος.

Η Ο’Νιλ προέρχεται από τη νέα γενιά πολιτικών που αναδείχθηκε μετά την ειρηνευτική συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής, του 1998, με την οποία τερματίστηκαν οι «Ταραχές», μια περίοδος 30 ετών συγκρούσεων μεταξύ των εθνικιστών (Καθολικών) και των ενωτικών (Προτεσταντών). Στην εφηβεία της την επηρέασε ιδίως ο πατέρας της, Μπρένταν Ντόρις, πρώην κρατούμενος ως μέλος του IRA (Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός) και στη συνέχεια πολιτικός, εκλεγμένος με το Σιν Φέιν. Ένας θείος της είχε φυλακιστεί επίσης, ένας ξάδελφος, μέλος του IRA, σκοτώθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας.

Στα 21 της εντάχθηκε στο Σιν Φέιν. Εξελέγη βουλευτής για τη Βόρεια Ιρλανδία για πρώτη φορά το 2007 ενώ το 2010 εξελέγη δήμαρχος –η πρώτη γυναίκα– στο Ντάνγκαμον, την περιφέρειά της. Είναι ιδιαίτερα επικοινωνιακή και προσελκύει τους νέους με τις αριστερές ιδέες της.

Ανέλαβε υπουργός Γεωργίας το 2011 και υπουργός Υγείας το 2016. Οκτώ ημέρες αφότου ανέλαβε αυτή τη θέση, ανακοίνωσε ότι τερματίζει την απαγόρευση που ίσχυε μέχρι τότε στη Βόρεια Ιρλανδία να γίνονται αιμοδότες οι ομοφυλόφιλοι και οι αμφιφυλόφιλοι. Στις 23 Ιανουαρίου 2017, μετά την παραίτηση του Μάρτιν ΜακΓκίνες, ανέλαβε την ηγεσία του Σιν Φέιν στη Βόρεια Ιρλανδία.

Το 2019, στο συνέδριο του κόμματος, δήλωσε ότι «η μόνη λύση στο χάος του Brexit είναι η ένωση. Το ερώτημα δεν είναι να μάθουμε το εάν αλλά το πότε θα διεξαχθεί το δημοψήφισμα για την επανένωση». Στις 11 Ιανουαρίου 2020 εξελέγη αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Βόρειας Ιρλανδίας, στους κόλπους της κυβέρνησης του DUP. Όταν παραιτήθηκε ο προερχόμενος από το DUP πρωθυπουργός Πολ Γκίβαν, στις 4 Φεβρουαρίου φέτος, μπήκε αυτόματα τέλος και στη δική της θητεία, λόγω του καθεστώτος της υποχρεωτικής συγκυβέρνησης στην επαρχία.

Η Μισέλ Ο’ Νιλ είναι μητέρα δύο ενήλικων παιδιών, το πρώτο από τα οποία γεννήθηκε όταν εκείνη ήταν 16 ετών. Συχνά αναφέρεται στις δυσκολίες που αντιμετώπιζε ως έφηβη μητέρα και τονίζει ότι η ίδια ήταν «τυχερή» αφού μπορούσε να βασίζεται στη στήριξη της οικογένειάς της ώστε να συνεχίσει τις σπουδές της. Σε ηλικία 18 ετών παντρεύτηκε τον Πάντι Ο’Νιλ, από τον οποίο ωστόσο πήρε διαζύγιο πριν από μερικά χρόνια.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ/Reuters/AFP. Φωτογραφία: REUTERS/Clodagh Kilcoyne