Από Βερνίκο, Βερενίκη

Η Βερενίκη είναι ένα χωριό του Δήμου Ζίτσας. Ανήκει στην περιοχή των Κουρέντων και της Ντουσκάρας και απέχει εξίσου από τα Γιάννενα και από την Ηγουμενίτσα.

Την ονομασία της, την οποία «κατοχύρωσε» το 1927, μπορεί να υποδηλώνει φωνητικά μια σχέση με το βαφτιστικό όνομα Βερενίκη, αλλά οι γλωσσολόγοι εκτιμούν ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Οπότε δεν υφίσταται ούτε κάποια άλλη σχέση με την πιο γνωστή Βερενίκη που έχει υπάρξει: τη βασίλισσα της Αιγύπτου, κατά την ελληνιστική δυναστεία των Πτολεμαίων, το όνομα της οποίας εκατοντάδες χρόνια αργότερα θα δινόταν σε έναν αστερισμό («Κόμη της Βερενίκης»).

Η προηγούμενη ονομασία του χωριού ήταν Βερνίκο (ή Βερνίκου). Μια σλάβικη ονομασία. Ο ρωσογερμανός γλωσσολόγος Μαξ Βάσμερ (1886-1962) έχει υποστηρίξει ότι η ονομασία προέρχεται από τη σλάβικη λέξη που σημαίνει «λόφος». Ο καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κώστας Οικονόμου, παραθέτοντας και τον τύπο «Βαρνήκι» που έχει καταγράψει ο λόγιος του 19^ου αιώνα Ιωάννης Λαμπρίδης, εκτιμά ότι η προέλευση του σλάβικου τοπωνυμίου είναι από τη λέξη που σημαίνει «μαύρος».

Την κοινότητα της Βερενίκης την απαρτίζουν άλλοι τρεις οικισμοί: η Κάτω Βερενίκη, η οποία ως ξεχωριστός οικισμός καταγράφηκε το 1961 αλλά με την ονομασία «Κάμπος», η Παλαιοχώρα και ο Βεντερίκος. Για τον τελευταίο οικισμό, ο ιστοριοδίφης Στ. Μπέττης έχει γράψει ότι η ονομασία του προέρχεται από τη σλάβικη λέξη που σημαίνει «αέρας» -Βεντερίκος, ο τόπος όπου φυσάει πολύ, δηλαδή.

Λόγω της ύπαρξης της Κάτω Βερενίκης (που κράτησε το όνομα «Κάμπος» μέχρι το 1963), η Βερενίκη αποκαλείται και Άνω Βερενίκη.

Κοντά στον οικισμό σώζονται ερείπια κάστρου, πιθανόν της ελληνιστικής εποχής.