«Αφήστε απαλά το ντεμπραγιάζ και πατήστε απαλά το γκάζι…»

«Αφήνουμε και πατάμε» είναι η συνέχεια της οδηγίας του «δάσκαλου» Θανάση Βέγγου προς την «μαθήτρια» Μαίρη Μεταξά, στην ταινία του Κώστα Στραντζαλη «Σχολή για Σοφερίνες». 

Βεβαίως το θέμα μας δεν είναι οι νέοι οδηγοί, αλλά οι πεπειραμένοι, καθώς πολλοί δεν συνειδητοποιούν ότι ο λάθος χειρισμός του συμπλέκτη μπορεί να οδηγήσει σε αστοχία του και δαπανηρές επισκευές. Έχουν την τάση να κρατούν το αριστερό πόδι στο πεντάλ κατά τη διάρκεια της οδήγησης με αποτέλεσμα την πρόωρη φθορά του.

O συμπλέκτης βρίσκεται ανάμεσα στην είσοδο ισχύος (βολάν στροφαλοφόρου) και την είσοδο ισχύος του κιβωτίου ταχυτήτων. Συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που χρησιμοποιούνται στα συστήματα τετρακίνησης μπορούμε να πούμε πως υπάρχουν τρία συστήματα σύμπλεξης που χρησιμοποιούν την τριβή (μηχανικός συμπλέκτης), ηλεκτρισμό (ηλεκτρομαγνητικός) και υδραυλικό υγρό (υδροδυναμικός). 

Όταν πατηθεί το πεντάλ του συμπλέκτη, ο κινητήρας και το κιβώτιο ταχυτήτων αποσυνδέονται, ώστε να ολοκληρώνεται με ασφάλεια η αλλαγή της ταχύτητας. Οι συμπλέκτες τριβής που χρησιμοποιούνται στα σύγχρονα αυτοκίνητα αποτελούνται από τρία εξαρτήματα: έναν δίσκο, μια πλάκα πίεσης και ένα ρουλεμάν. Ο δίσκος μεταδίδει την κίνηση και καλύπτεται με ειδική επένδυση από υλικό ανθεκτικό στην τριβή και στη θερμότητα. 

Η πλάκα πίεσης είναι ένα εξάρτημα μόνιμα συνδεδεμένο με τον στρόφαλο, ο οποίος έρχεται σε επαφή με το δίσκο του συμπλέκτη μέσω ενός δακτυλίου πίεσης. Όταν πατηθεί το πεντάλ του συμπλέκτη, τα ελατήρια της πλάκας πίεσης σπρώχνουν τον δακτύλιο μακριά από τον συμπλέκτη. Έτσι, δημιουργείται ένα μικρό κενό μεταξύ του δίσκου του συμπλέκτη και του στροφάλου και αποσυνδέονται το κιβώτιο ταχυτήτων και ο κινητήρας. Το ρουλεμάν, από την άλλη πλευρά, έχει σχεδιαστεί για να μεταφέρει την πίεση απευθείας από το πεντάλ στα ελατήρια του δίσκου.

Ο συμπλέκτης είναι ένα αναλώσιμο στοιχείο. Το πόσο συχνά χρειάζεται αντικατάσταση καθορίζεται κυρίως από τον τρόπο χρήσης και τον τρόπο οδήγησης. Κατά κανόνα, όσο πιο συχνά ενεργοποιείται ο συμπλέκτης, όπως για παράδειγμα σε κίνηση μέσα στην πόλη, τόσο πιο εύκολο μπορεί να καταπονηθεί. 

Σημαντικό μειονέκτημα, τόσο για τον ίδιο τον μηχανισμό όσο και για τον οδηγό, είναι να διατηρείται το πόδι ακριβώς πάνω από τον συμπλέκτη όταν το αυτοκίνητο κινείται και είναι η λεγόμενη οδήγηση με μισό συμπλέκτη. 

Αντίθετα, το αριστερό πόδι πρέπει να στηρίζεται στο ειδικό στήριγμα ποδιών στην αριστερή πλευρά του πεντάλ του συμπλέκτη, σε ειδική θέση που έχουν δημιουργήσει σκόπιμα οι κατασκευαστές.

Στην πόλη

Η οδήγηση σε αστική κυκλοφοριακή συμφόρηση είναι ένας από τους πιο συχνά αναφερόμενους λόγους φθοράς του συμπλέκτη, λόγω της συχνής χρήσης του συμπλέκτη. 

Όταν οδηγείτε σε μποτιλιάρισμα είναι καλύτερο να προσπαθείτε να ξεκινάτε μόνο όταν υπάρχει αρκετός χώρος μπροστά από το αυτοκίνητο και όχι να διανύουμε μισό ή ένα μέτρο ειδικά όταν τα προπορευόμενα οχήματα είναι σταματημένα και να περιμένουμε και πάλι το ξεκίνημα με τον συμπλέκτη πατημένο. 

Πολλοί οδηγοί δεν συνειδητοποιούν ότι ο λάθος χειρισμός του συμπλέκτη μπορεί να οδηγήσει σε αστοχία του συμπλέκτη και δαπανηρές επισκευές. Πολλοί οδηγοί χρησιμοποιούν το συμπλέκτη πολύ νωρίτερα για να ξεκινήσουν στα φανάρια, με αποτέλεσμα να πιέζεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ο συμπλέκτης. 

Ο σωστός τρόπος είναι να πατηθεί την κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσει το αυτοκίνητο. Ένα επίσης λάθος είναι ότι ορισμένοι οδηγοί δεν πατούν πλήρως το πεντάλ του συμπλέκτη κατά τη διάρκεια της αλλαγή των ταχυτήτων.

Τα… σημάδια

Η βλάβη του συμπλέκτη συνήθως δεν συμβαίνει ξαφνικά. Η φθορά είναι σταδιακή και τα σημάδια της φθοράς ένας έμπειρος οδηγός μπορεί να τα καταλάβει έγκαιρα. Ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα είναι η λεγόμενη ολίσθηση του συμπλέκτη. Συμβαίνει όταν οι στροφές του κινητήρα αυξάνονται έχοντας ταχύτητα στο κιβώτιο και το αυτοκίνητο δεν ξεκινάει γρήγορα. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει φθορά του δίσκου του συμπλέκτη, της πλάκας πίεσης ή του στροφάλου. 

Ένα άλλο συχνά αναφερόμενο σημάδι επικείμενης αστοχίας συμπλέκτη είναι ένα υψηλό σημείο λειτουργίας. Για να δουλέψει, πρέπει να το αφήσεις γρήγορα. Από την άλλη, το πιο εμφανές σύμπτωμα που μπορεί να υποδηλώνει αστοχία του συμπλέκτη είναι η αδυναμία αλλαγής ταχύτητας. 

Τέλος, κατά τη διάρκεια έντονης καταπόνησης του κινητήρα στην εκκίνηση (όπως ξεκίνημα σε μεγάλη ανηφόρα) η ύπαρξη δυσάρεστης οσμής είναι ένδειξη φθοράς του συμπλέκτη. Επομένως, τη στιγμή που θα παρατηρήσετε τα πρώτα σημάδια μιας τέτοιας δυσλειτουργίας, είναι καλύτερο να απευθυνθείτε σε έναν μηχανικό που θα διαγνώσει σωστά το πρόβλημα και θα προβεί στις κατάλληλες επισκευές.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ