Τρεις ηθοποιοί, ένας μουσικός και «Χέρια που δεν…»

Η «Θεατρική Συμπαιγνία» ανεβάζει από 7 Μαρτίου την παράσταση «Χέρια που δεν…» σε σκηνοθεσία της Γιολάντας Καπέρδα.

Στην παράσταση, η οποία πραγματοποιείται υπό την αιγίδα και με την οικονομική υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού, παίζουν η Γιολάντα Καπέρδα, η Στέλλα Κατσαρού και η Ρομάννα Λόμπατς. Μαζί τους, επί σκηνής, ο μουσικός Γιώργος Μπέλλος.

Με αφορμή την πρεμιέρα της παράστασης, ο «Τύπος Ιωαννίνων» είχε μια συζήτηση με τις τρεις ηθοποιούς και τον μουσικό.

Ο τίτλος της παράστασης είναι «Χέρια που δεν…». Ποιο ρήμα λείπει; Τι θα προσθέτατε;

Γιολάντα Καπέρδα: Χέρια που δεν άγγιξαν, χέρια που δεν αισθάνθηκαν, χέρια που δεν αγάπησαν. Χέρια που δεν δημιούργησαν, χέρια που δεν αγκάλιασαν, χέρια που δεν πρόφτασαν…

Φαντάζομαι ότι το συμμερίζεστε όλοι αυτό που λέει η Γιολάντα.

Στέλλα Κατσαρού: Ναι. Και αλλάζουμε και τον χρόνο. Χέρια που δεν θα αγγίξουν, χέρια που δεν θα αγκαλιάσουν, χέρια που δεν θα σφίξουν, δεν θα χαιρετήσουν, δεν θα παίξουν μουσική, δεν θα κρατήσουν ένα βιβλίο.

Το έργο πάνω σε ποια κείμενα βασίστηκε; 

Γιολάντα Καπέρδα: Ο κεντρικός άξονας είναι ο μύθος του Γεφυριού της Άρτας, το δημοτικό τραγούδι. Αλλά υπάρχουν και παρόμοιες ιστορίες, ποιήματα, διηγήματα, αφηγήσεις. Σε ένα πολύ βασικό κείμενο στο οποίο βασιστήκαμε, ήταν το διήγημα της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ «Το γάλα του θανάτου». Σε αυτό το διήγημα, βέβαια, δεν χτίζουν ένα γεφύρι, αλλά ένα κάστρο. Αλλά και πάλι έχουμε στοίχειωμα, έχουμε θυσία.

Το έργο αφορά τη θυσία ή (και) την αυτοθυσία; Και εντέλει υπάρχει κάτι αισιόδοξο στην έννοια της θυσίας;

Ρομάννα Λόμπατς: Αφορά και τα δύο. Όσο για την αισιοδοξία… Ανάλογα με τη θυσία και ποιος την κάνει. Και αν την κάνει με τη δική του θέληση ή όχι. Εμείς έχουμε αισιόδοξα πράγματα μέσα στο κείμενο. Εξάλλου η αισιοδοξία, η κωμωδία, εμπεριέχονται στην τραγωδία.

Στέλλα Κατσαρού: Η θυσία μπορεί να έχει και θετικό και αρνητικό πρόσημο. Μπορεί να υπάρξει μια θυσία που θα ανοίξει δρόμο για κάτι καλύτερο. Υπάρχει όμως και η θυσία που φέρει πίσω της το τέλος, τον θάνατο. Και τα δύο στοιχεία υπάρχουν στην παράσταση.

Θεωρείτε ότι το έργο, αν και στηρίζεται σε ένα δημοτικό τραγούδι, έχει ένα επίκαιρο χαρακτήρα;

Ρομάννα Λόμπατς: Αυτό που φτιάξαμε, είναι επί της ουσίας επίκαιρο. Όλα τα κλασικά και τα σύγχρονα κείμενα που αξιοποιήσαμε, μιλάνε για το σήμερα. Κάθε μέρα που ερχόμασταν για πρόβα, τα συζητούσαμε αυτά τα κείμενα, στενοχωριόμασταν, κάναμε μια ανασκόπηση της καθημερινότητας. Νομίζω ότι αυτό που φτιάξαμε, είναι ακριβώς το «εδώ και τώρα».

Γιολάντα Καπέρδα: Αυτό ακριβώς. Έχουν χρησιμοποιηθεί ποιητικά και μη κείμενα, αφηγηματικά ή λογοτεχνικά, ακόμα και από «Αντιγόνη», τα οποία έχουν «πλεχτεί» σε ένα ενιαίο κείμενο. Δεν πρόκειται δηλαδή για ένα αναλόγιο. Υπάρχει αρχή, μέση και τέλος.

Όταν ξεκινήσαμε την έρευνα, ψάχναμε και την επικαιρότητα. Αυτά που διαβάζουμε στις ειδήσεις. Αυτά που συμβαίνουν γύρω μας: οι πόλεμοι, η προσφυγιά, τα Τέμπη, μια χώρα που έχει ρημαχτεί. Όλα αυτά μας απασχόλησαν πολύ. Καταλήξαμε όμως ότι τα κείμενα που επιλέξαμε, μιλάνε τόσο πολύ στην καρδιά μας για το σήμερα, βρίσκονται τελικά στο «εδώ και τώρα», που δεν χρειαζόταν να αναφέρουμε καν τι συμβαίνει γύρω μας. Είναι μια παράσταση φτιαγμένη στο «εδώ και τώρα». Δεν μπορείς να πάρεις ανάσα…

Γιώργος Μπέλλος: Το δημοτικό τραγούδι του Γεφυριού της Άρτας δεν είναι μια ιστορία. Είναι πολλές ιστορίες μαζί. Η θυσία είναι ένα κεντρικό στοιχείο που αναδεικνύεται μέσα από την παράσταση η οποία εμπλουτίστηκε με σύγχρονα κείμενα. Γίνεται η προβολή των εικόνων του μύθου στο σήμερα. Εντέλει γίνεται η σύνθεση ενός καινούριου πράγματος και προκύπτει το «Χέρια που δεν…». Το μοιρολόι, που μου βγαίνει εμένα μουσικά, είναι ένα ακόμα στοιχείο του μύθου που χρησιμοποιείται παραστατικά.

Όπως έζησα τις πρόβες, το κείμενο σε επίπεδο περιεχόμενου αλλά και θεατρικοποίησης, βγάζει πολύ την ψυχή της γυναίκας στο σήμερα. Δουλεύει ως απελευθέρωση αισθημάτων και πόνου. Θεωρώ ότι είναι πολύ ζωντανό κείμενο.

Υπάρχει και το στοιχείο της διάδρασης στην παράσταση. Πώς λειτουργεί αυτό;

Στέλλα Κατσαρού: Οι θεατές καλούνται να βάλουν το λιθαράκι τους. Να καταθέσουν τη δική τους γνώμη για τη θυσία και για το τι σημαίνει γι αυτούς.

Ρομάννα Λόμπατς: Το κοινό λειτουργεί κειμενικά, δραματουργικά.

Γιολάντα Καπέρδα: Είναι σαν το κοινό να προσθέτει κείμενο σε αυτό που έχουμε κάνει. Θα διαβαστούν πράγματα τα οποία έχει γράψει το κοινό Με ποιον τρόπο όμως δεν μπορούμε να το πούμε. Θα κάνουμε spoiler. Θα πρέπει να έρθουν να το ζήσουν οι θεατές. Η επαφή με το κοινό έρχεται σε δύο πολύ σημαντικές στιγμές της παράστασης.

Το τέλος της παράστασης είναι ανοιχτό. Κάθε φορά το κοινό μπορεί να έχει άλλη αντίδραση. Οπότε δεν δεν ξέρουμε σίγουρα ποιο είναι το τέλος. Και δεν ξέρουμε γενικά ποιο είναι το τέλος μιας θυσίας. Συνήθως έχει κακό τέλος. Μπορεί παλιά να είχε ένα νόημα η θυσία κάποιου για τις ιδέες του και να υπήρξε ένας ξεσηκωμός –όπως πάει να γίνει τώρα, καληώρα-, αλλά οι πόλεμοι γίνονται για κάποια συμφέροντα. Αξίζει να θυσιάζονται, να πεθαίνουν άνθρωποι για το χρήμα; Αξίζει να υπάρχει τόση προσφυγιά; Καλούμε το κοινό να έρθει μαζί μας για να συνυπάρξει σε αυτή τη δική μας αγωνία και αναζήτηση. Ζούμε μετέωρα, σε μια δύσκολη εποχή.

Γιώργο, πώς είναι η εμπειρία σου ως μουσικός σε αυτή τη θεατρική παράσταση;

Γιώργος Μπέλλος: Δούλεψε πολύ ωραία. Γιατί τα κείμενα διαμορφώνονταν σε κάθε πρόβα. Μένει πάντα κάτι αόριστο, έστω και λίγο. Η θυσία στο γεφύρι της Άρτας οδηγεί στο χτίσιμο. Ποιο είναι όμως το χτίσιμο στις θυσίες;

Γιολάντα Καπέρδα: Μιλάμε για τους χτίστες, για τους μαστόρους της πέτρας, σε αυτή την παράσταση. Εδώ πρέπει να πω ότι το κείμενο «Χτίστες» του Γιώργου Χειμωνά μάς το υπέδειξε ο Γιώργος. Όλα τα παιδιά, και όχι μόνο όσα βρίσκονται στη σκηνή, έφερναν κείμενα και ιδέες. Υπήρχε έρευνα από όλους μας και όλες μας. Το κείμενο γράφηκε, σε μεγάλο βαθμό, κατά τη διάρκεια των προβών.

Ρομάννα, η δική σου εμπειρία; Μιας και δεν είσαι από την Ήπειρο…

Ρομάννα Λόμπατς: Εγώ ήρθα πολύ πρόσφατα στα Γιάννενα. Και ήρθα για να μείνω. Η δουλειά αυτή είναι μια πολύ ωραία εισαγωγή στην Ήπειρο και στους ανθρώπους της. Ήταν μια εμπειρία δύσκολη, γιατί υπήρχε συναισθηματική φόρτιση λόγω και της δύσκολης και δυσβάσταχτης πραγματικότητας. Έχει γίνει μια πολύ ωραία δουλειά για την οποία είμαστε περήφανοι. Να πω στους θεατές να μη φοβούνται γιατί δεν θα είναι τόσο διαδραστική η παράσταση.

Στέλλα, θα κάνεις τον επίλογο;

Στέλλα Κατσαρού: Είναι μια σπουδαία δουλειά. Δεν υπάρχει περίπτωση να μη συγκινηθούμε σε αυτή την παράσταση. Εγώ είμαι πολύ χαρούμενη που ένα κλαρίνο με συγκίνησε τόσο πολύ. Ο Γιώργος Μπέλλος είναι λίθος, η πέτρα του πρωτομάστορα σε αυτή την παράσταση. Είναι μια πολύ ωραία παράσταση Θα χαρούμε να έρθει ο κόσμος να τη δει, να συνυπάρξουμε, να ταξιδέψουμε…

Γιολάντα Καπέρδα: Να γίνουμε ένα σώμα…

Στέλλα Κατσαρού: Να γίνουμε ένα σώμα όπως λέμε στην παράσταση Και αν μη τι άλλο αυτό πρέπει να γίνει. Πρέπει να γίνουμε ένα σώμα πια. Ό,τι είναι από άνθρωπο, πρέπει να γίνει ένα σώμα. Γερό, δυνατό. Βράχος να στερεώσει τα πάντα. 

Σας ευχαριστώ πολύ.

Ιnfo:

Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά.

Ημέρες διεξαγωγής παραστάσεων: Κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 21:00

Τηλέφωνα κρατήσεων: 26513-12830 & 6945533242.

Τιμή εισιτηρίου: 15€, 10€ (φοιτητές, πολύτεκνοι, άνεργοι, ΑμεΑ), 5€ ατέλειες. Προπώληση: https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/xeria-pou-den.