Τα χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια ενός μακρινού γαλαξία

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) της NASA κατέγραψε για πρώτη φορά μια εικόνα του γαλαξία μας που πιθανώς έμοιαζε μόλις σχηματιζόταν - και έκανε τους επιστήμονες του διαστήματος να αισθάνονται πολύ χριστουγεννιάτικα.

Η εικόνα δείχνει δέκα μπάλες από αστέρια διαφορετικών χρωμάτων, που μοιάζουν με μπιχλιμπίδια χριστουγεννιάτικου δέντρου που κρέμονται στο σύμπαν.

Είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες βλέπουν συστάδες αστεριών να συγκεντρώνονται για να σχηματίσουν έναν γαλαξία όπως ο δικός μας Γαλαξίας και κρύβει στοιχεία για το πώς σχηματίστηκε το Σύμπαν.

Οι επιστήμονες ονόμασαν τον μακρινό γαλαξία Firefly Sparkle, επειδή μοιάζει επίσης με σμήνος πολύχρωμων πυγολαμπίδων.

Από την τροχιά του στο διάστημα, ανεμπόδιστη από τη γήινη ατμόσφαιρα, το ισχυρότερο τηλεσκόπιο που έχει κατασκευαστεί ποτέ, μας έχει ήδη δείξει πιο μακρινούς και επομένως παλαιότερους γαλαξίες, αλλά όχι έναν σαν τον δικό μας που βρίσκεται στα πρώτα στάδια σχηματισμού και όχι με τέτοια λεπτομέρεια.

«Δεν πίστευα ότι θα ήταν δυνατό να είναι τόσο σύνθετος σε αυτή τη χρονική στιγμή και ηλικία ένας γαλαξίας ενώ επιπλέον διαπιστώνουμε ότι η μάζα του είναι παρόμοια με του δικού μας γαλαξία όταν και αυτός βρισκόταν στη διαδικασία σχηματισμού. Συμβαίνουν τόσα πολλά μέσα σε αυτόν τον μικροσκοπικό γαλαξία, συμπεριλαμβανομένων τόσων πολλών διαφορετικών φάσεων σχηματισμού αστεριών», λέει η Λαμίγια Μόουλα του Wellesley College στη Μασαχουσέτη, η οποία ήταν συν-επικεφαλής της έρευνας που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature.

Το φως από το Firefly Sparkle προέρχεται λίγο μετά τη δημιουργία του Σύμπαντος και έτσι χρειάστηκαν περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει σε εμάς. Είναι τόσο μικρή και τόσο μακριά που ούτε το διαστημικό τηλεσκόπιο δεν θα μπορούσε να τη δει, αν δεν υπήρχε μια εξαιρετικά τυχερή κοσμική σύμπτωση.

Υπήρχε ένα σμήνος γαλαξιών ακριβώς μεταξύ του Firefly Sparkle και του JWST, το οποίο παραμόρφωσε τον χωροχρόνο για να τεντώσει το φως από τον μακρινό γαλαξία και να λειτουργήσει ουσιαστικά ως ένας γιγάντιος μεγεθυντικός φακός.

Οι αστρονόμοι ονομάζουν αυτή τη διαδικασία βαρυτικό φακό, ο οποίος στην προκειμένη περίπτωση επέτρεψε στον επικεφαλής της έρευνας Δρ Κάρθικ Άιγιερ του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης και σε άλλα μέλη της ομάδας να δουν για πρώτη φορά απίστευτες λεπτομέρειες για το πώς σχηματίστηκαν οι πρώτοι γαλαξίες όπως ο δικός μας Γαλαξίας.

Φωτογραφία: Εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, όπου χιλιάδες αστραφτεροί γαλαξίες συνδέονται μεταξύ τους με τη δική τους βαρύτητα, αποτελώντας ένα τεράστιο σμήνος που επίσημα έχει ταξινομηθεί ως MACS J1423. Το μεγαλύτερο, φωτεινό λευκό οβάλ είναι ένας υπερμεγέθης ελλειπτικός γαλαξίας. Το σμήνος γαλαξιών δρα σαν φακός, μεγεθύνοντας και παραμορφώνοντας το φως των αντικειμένων που βρίσκονται αρκετά πίσω του, ένα φαινόμενο γνωστό ως βαρυτικός φακός/NASA, ESA, CSA, STScI, Chris Willott (National Research Council Canada), Lamiya Mowla (Wellesley College), Kartheik Iyer (Columbia University)