Oikonomou pisoi Solarhub πίσω
ΡΕΤΡΟ-TA ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

Στους τούρκικους καφενέδες στην Πέρα Λούτσα

Εικόνα του άρθρου Στους τούρκικους καφενέδες στην Πέρα Λούτσα
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Βαρβάρα Αγγέλη
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 11/06/2022, 10:08
ΡΕΤΡΟ-TA ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

Στο τρίγωνο των οδών Ναπ. Ζέρβα, Καποδιστρίου και Νεοφύτου Δούκα, στη συνοικία της Πέρας (ή Άνω) Λούτσας, υπήρχε κάποτε ένα τζαμί: το Ισούφ ή Γιουσούφ αγά τζαμί. «Θεσπέσιο και χαριτόβρυτο είναι και το τζαμί του Γιουσούφ αγά» ανέφερε ο περιηγητής του 17ου αιώνα Εβλιγιά Τσελεμπί.

Επί οθωμανοκρατίας, η συνοικία της Πέρα Λούτσας, αραιοκατοικημένη μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα, κατοικούνταν κυρίως από χριστιανικό πληθυσμό. «Εκτός από μερικές πλούσιες κατοικίες μέσα σε μεγάλες ακάλυπτες εκτάσεις που ανήκουν κυρίως σε μουσουλμάνους κατοίκους, στην πλειοψηφία τους οι κατοικίες διαμορφώνονταν από μικρά ισόγεια και διώροφα κτίσματα» αναφέρει ο αρχιτέκτονας Γιώργος Σμύρης στην εργασία του «Τα μουσουλμανικά τεμένη των Ιωαννίνων και η πολεοδομία της οθωμανικής πόλης» (Ηπειρωτικά Χρονικά, τόμος 34, 2000).

Η «καρδιά» της συνοικίας αυτής ήταν η περιοχή του τζαμιού. Η περιοχή αυτή μέχρι και σήμερα αποκαλείται «Τούρκικοι Καφενέδες». Ένα τοπωνύμιο που έχει απομείνει στην πόλη από το οθωμανικό παρελθόν της.

Οι τούρκικοι καφενέδες εκτιμάται ότι ήταν τα κατάλοιπα του τζαμιού Γιουσούφ αγά. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, υπήρχαν δύο χαμηλοτάβανα κεραμόσκεπα μαγαζάκια, τα οποία χρησιμοποιούνταν για καφενέδες ακόμα και μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων.

Καθισμένοι σταυροπόδι πάνω σε ψάθα και περιτριγυρισμένοι από ναργιλέδες, ξεσπύριζαν αργά το κομπολόι και έπιναν τον καφέ τους τον οποίο ο καφετζής σέρβιρε με ένα είδος φτυαριού για να μη χαλάει το χουζούρι των πελατών του -μια εικόνα που συνθέτει ο Κώστας Φωτόπουλος στο βιβλίο του «Τα Γιάννινα, οι μαχαλάδες, τα σοκάκια και τα τοπωνύμιά τους» (1986). Και όπως γράφει σε ένα κείμενό του: «Φαντάζεστε την ατμόσφαιρα που βασίλευε μέσα εκεί από την μπόχα των τσιγάρων και των ναργκιλέδων, χωριστά από τις φωνές των τουρκόφωνων… ουστά μπίρ κααβέ ταατλή, σιεκερλή (μάστορα έναν καφέ βαρύ γλυκό)».

Ο Κων. Κουλίδας γράφει επίσης ότι στη θέση που σήμερα βρίσκεται το περίπτερο, υπήρχε ένας μεγάλος πλάτανος, τον οποίο τον έκοψαν τη δεκαετία του ’50 («Τα Γιάννινα που έφυγαν», 2010). 

Σήμερα, στην περιοχή, εκτός από το περίπτερο, υπάρχουν καφενεία και μεζεδοπωλεία, όπως και μια μεγάλη πολυκατοικία.


* Όψη των Ιωαννίνων στα τέλη του 19ου αιώνα-αρχές του 20ου αιώνα (Αλκ. Λαμπρινός)

ΣΧΟΛΙΑ
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
Ντοτη3 dodoni back