Μπαλκόνι με θέα. Θέα στο μπαλκόνι

Της Κατερίνας Μιτοπούλου*

Όσο με θυμάμαι το ζούσα πάντα το μπαλκόνι μου. Μεγάλωνε μαζί με μένα και τις ανάγκες μου. Η μια του γωνιά έχει πλέον ένα μεγάλο τραπέζι, κούνια και αρκετά λουλούδια, φροντισμένη και προστατευμένη, με μια αναρριχώμενη πρασινάδα. Μια προέκταση του σπιτιού προς τα έξω, δημιουργώντας έτσι, τον δικό μας εξωτερικό χώρο. Επιτέλους, φέτος η πρασινάδα είχε φτάσει έως την άλλη άκρη. Κάλυπτε πέρα ως πέρα τα κάγκελα της μιας πλευράς. Φέτος…

Όσο οι μέρες της απομόνωσης πέρναγαν, άρχισα κοιτώντας την πρασινάδα, να αισθάνομαι σαν τον Λάζαρο, τον φοιτητή της γεωπονικής στην τριλογία του Βασίλη Βασιλικού. Είχε αρχίσει να με πνίγει. Το ένιωσα έντονα όταν ξαφνικά μετέφερα ένα μικρότερο τραπέζι και μια καρέκλα στην μπροστινή μεριά του μπαλκονιού. Εκείνη στην πρόσοψη του σπιτιού και στα δυο μέτρα ύψος από τον κεντρικό δρόμο. Εκεί δεν  ήμουνα στο μπαλκόνι. Είχα βγει στον δρόμο. Τότε παρατηρώντας γύρω μου είδα παραπλήσιες εικόνες. Κρεμασμένοι κι άλλοι στα κάγκελα, κοιτώντας απέναντι και κάτω. Αρχίσαμε να μιλάμε μεταξύ μας για πρώτη φορά σε αυτό το βαθμό. Πολλές φορές ακόμα και δυνατά καθώς τα λιγοστά αυτοκίνητα δυσκόλευαν την επικοινωνία.

Τι; Η Κίνα, φταίει και κρύβει και τα περιστατικά; Καλά δε βλέπεις στον πλούσιο Ιταλικό βορρά τι γίνεται; Αγγλία; Καλά αυτοί είναι τελικά στην ανοησία της αγέλης. Το έλεγες και πολιτικό καφενείο. Είδες, αυτοί πέρασαν κρατώντας αποστάσεις, αυτοί χωρίς μάσκες και αυτοί ξανά και ξανά. Μα πού πάνε, αφού όλα είναι κλειστά; Α για δες και καινούργιοι περιπατητές από άλλα σημεία της πόλης. Τους είχες ξαναδεί; Αυτοί κάθονται Σεισμόπληκτα. Γεια σας, πρώτη φορά ερχόμαστε από εδώ. Ωραία είστε και σε αυτή την μεριά της πόλης. Κοίτα που βρήκαμε και κοινούς γνωστούς αλλάζοντας συνήθειες. Πάλι έστρωσες τραπέζι; Τι να κάνεις με τρία παιδιά. Και εσύ με δύο. Κούραση, δεν κάνουμε κι άλλη δουλειά όλη μέρα. Ντροπή, μη λέτε ότι κουράζεστε. Εμείς τα βλέπαμε πιο απλά τότε στην εποχή μας, ακούστε με, έγινα ενενήντα και είδα κατοχή. Πάρτε το όπως έρχεται και παλέψτε το. Άλλες συνήθειες τότε παιδιά μου, εμείς τον βλέπαμε τον διπλανό μας. Δεκάδες οι ιστορίες μπαλκονοκουβέντας. Άλλες ουσίας κι άλλες κουβέντα να γίνεται, όπως πάντα εξάλλου.

Μόνο που τώρα, το μπαλκόνι είχε γίνει το προγεφύρωμα μας. Είχε γίνει το παρατηρητήριο των αλλαγών στην ζωή μας, χωρίς όμως να γίνεται κλειδαρότρυπα. Δεν είχαμε ξαναμιλήσει έτσι καθώς ποτέ άλλοτε δεν είχαμε δει ως τέτοια τα μπαλκόνια μας. Μπαίναμε και βγαίναμε αθόρυβα, μόνοι και προστατευμένοι πίσω από πρασινάδες.

Το μπαλκόνι τούτο δεν είναι πια μόνο το δικό μου μπαλκόνι. Στις συνθήκες του περιορισμού ένιωσα ότι έγινε, θέλοντας και μη, ένα κομμάτι από τον δημόσιο χώρο. Προχτές έκατσε στην πρασινάδα που ξαφνικά με έπνιξε, ένα ζευγάρι γαλαζοπαπαδίτσες για πρώτη φορά. Κι αυτές πρωτάρες. Το έντονο φύλλωμα της, προσφέρονταν για τα ακροβατικά που αγαπάνε.

Έγινε κι η πρασινάδα ετούτη ένα κομμάτι από την μεγάλη εικόνα. Την εικόνα εκείνη του δημόσιου χώρου, που είναι η ευκαιρία μας να δούμε αλλιώς. Οι δημόσιοι χώροι σήμερα δεν χρειάζονται απλά ανάπλαση αλλά ανοικοδόμηση με νέα υλικά. Δεν θα είναι το πλακίδιο και το χρώμα του που θα κάνει την διαφορά αλλά το στίγμα μας, μέσα από τις συνήθειες που αλλάζουν και η αντίληψη ότι μας «ανήκει» αυτό που είναι έξω από την πόρτα μας. Τότε οι δρόμοι, οι πλατείες, τα άλση, ο αιγιαλός, οι όχθες λιμνών και ποταμών θα είναι ζωντανοί, όμορφοι, ανοιχτοί δημόσιοι χώροι.

*Η Κατερίνα Μιτοπούλου είναι χημικός.