Μια, «εκτός κέντρου», περιπλανώμενη μαύρη τρύπα εν δράσει

Οι αστρονόμοι κατέγραψαν μια μαύρη τρύπα μακριά από το κέντρο του γαλαξία της να κάνει ένα αστέρι κομματάκια, παρέχοντας, για πρώτη φορά, άμεσες αποδείξεις για μια αποστάτη υπερμεγέθη μαύρη τρύπα σε δράση.

Το γεγονός, που ονομάστηκε AT2024tvd, έλαβε χώρα σε απόσταση περίπου 600 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Παρά το γεγονός ότι ζυγίζει περίπου ένα εκατομμύριο φορές τη μάζα του ήλιου μας, η μαύρη τρύπα δεν βρέθηκε στο κέντρο του γαλαξία-ξενιστή της, όπου συνήθως βρίσκονται τέτοιοι γίγαντες. Σηματοδοτεί την πρώτη γνωστή περίπτωση ενός «εκτός κέντρου» γεγονότος παλιρροϊκής διάσπασης (TDE), ένα φαινόμενο κατά το οποίο ένα άστρο τεντώνεται και διαλύεται - ή διασπάται - από την τεράστια βαρύτητα μιας μαύρης τρύπας.

Οι αστρονόμοι λένε ότι η ανακάλυψη ανοίγει την πόρτα για τον εντοπισμό και άλλων παράξενων TDE. 

Η ξαφνική, φωτεινή έκλαμψη του συμβάντος καταγράφηκε από την εγκατάσταση Zwicky Transient Facility, μια οπτική κάμερα παρακολούθησης του ουρανού τοποθετημένη σε ένα τηλεσκόπιο στο Αστεροσκοπείο Palomar κοντά στο Σαν Ντιέγκο. 

Οι επακόλουθες παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble αποκάλυψαν ότι αυτή η μαύρη τρύπα βρίσκεται 2.600 έτη φωτός μακριά από τον πυρήνα του γαλαξία, όπου βρίσκεται μια πολύ μεγαλύτερη μαύρη τρύπα - ένα μεγαθήριο 100 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερης μάζας από τον ήλιο.

Η παρουσία δύο τεράστιων μαύρων οπών σε έναν γαλαξία δεν είναι παράξενη, λένε οι αστρονόμοι. Οι περισσότεροι μεγάλοι γαλαξίες περιέχουν τουλάχιστον μία υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο τους. Επειδή οι γαλαξίες συχνά συγκρούονται και συγχωνεύονται σε κοσμικές χρονικές κλίμακες, οι αστρονόμοι υποθέτουν εδώ και καιρό ότι ορισμένοι γαλαξίες μπορεί να φιλοξενούν πολλαπλές μαύρες τρύπες, τουλάχιστον μέχρι να συγκρουστούν τελικά και να συγχωνευθούν σε μια ακόμη μεγαλύτερη μαύρη τρύπα.

Φωτογραφία από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ενός μακρινού γαλαξία που φιλοξενεί την αποκαλυπτική υπογραφή μιας περιπλανώμενης υπερμεγέθους μαύρης τρύπας/NASA, ESA, STScI, Yuhan Yao (UC Berkeley)/Joseph DePasquale (STScI)