![[300,399] Ψιχάλες](https://openweathermap.org/img/wn/04d@2x.png)
Πριν από λίγες μέρες, το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε την εγγραφή 16 νέων στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. Εκτός από τις «Κύκλες» που χορεύονται στους Χουλιαράδες και στον Βαπτιστή, ένα άλλο στοιχείο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς συνδέεται με τα Γιάννενα. Πρόκειται για τη λαϊκή κιθάρα.
Αυτό το στοιχείο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς δεν έχει μόνο τοπική διάσταση, βέβαια. Ωστόσο, ο φορέας που δούλεψε, ερεύνησε και στοιχειοθέτησε τον φάκελο για την εγγραφή της λαϊκής κιθάρας στο εθνικό ευρετήριο, είναι το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του Πανεπιστημίου, συντάκτες του τεκμηριωμένου φακέλου είναι τα μέλη του Τμήματος: Δημήτρης Μυστακίδης, μέλος Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού με ειδικότητα «λαϊκή κιθάρα», Γιώργος Κοκκώνης και Μαρία Ζουμπούλη, αναπληρωτές καθηγητές. Η πρόταση συντάχθηκε στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Έντυπης και Ψηφιακής Τεκμηρίωσης της Ελληνικής Μουσικής (ΕΨΕΤΕΜ) του Τμήματος Μουσικών Σπουδών.
Σύμφωνα και με την ανακοίνωση, η λαϊκή κιθάρα είναι η ακουστική κιθάρα που πρωταγωνίστησε στον χώρο του αστικού λαϊκού τραγουδιού από τις αρχές του 20ού αιώνα. Η παρουσία της υπήρξε καταλυτική για τη διαμόρφωση και εξέλιξη αυτού που σήμερα ονομάζουμε ρεμπέτικο και λαϊκό τραγούδι.
Στα χέρια εμπνευσμένων λαϊκών μουσικών, κατάφερε να ξεπεράσει τις θεωρητικές δυσκολίες συνύπαρξης δύο φαινομενικά αταίριαστων μουσικών κόσμων, του κόσμου της Ανατολής με έμφαση στη μονοφωνία, και του κόσμου της Δύσης με την ανεπτυγμένη τέχνη της πολυφωνίας. Η μουσικολογική θεώρηση του κατασκευαστικού πλαισίου, των ρεπερτορίων, των επιτελεστικών πρακτικών, των τεχνικών και των αισθητικών με τις οποίες συνδέεται, τεκμηρίωσαν την αντίληψή της ως αυτοδύναμη οργανολογικά οντότητα, με σύνθετη υπόσταση και με σημαντικό ρόλο στη συγκρότηση του λαϊκού μουσικού πολιτισμού της νεότερης Ελλάδας.
«Η σημερινή κοινότητα των λαϊκών κιθαριστών, κοινότητα δεμένη και αφοσιωμένη, στήριξε ανεπιφύλακτα από την πρώτη στιγμή την προσπάθεια για την εγγραφή της λαϊκής κιθάρας στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας με ένα μεγάλο δίκτυο συλλογής και ανταλλαγής γνώσεων και τεκμηρίων» τονίζεται.
Σε ακαδημαϊκό επίπεδο, το πρώτο θεσμικό πλαίσιο όπου οργανώθηκε συστηματική μελέτη, έρευνα και διδασκαλία της λαϊκής κιθάρας υπήρξε το Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Ηπείρου, το οποίο μετεξελίχθηκε στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, όπου πλέον το συγκεκριμένο αντικείμενο μελετάται όχι μόνο σε προπτυχιακό, αλλά και σε διδακτορικό επίπεδο.
*Στη φωτογραφία ο Δημήτρης Μυστακίδης
