Φάκελος «Ζαγόρι-Unesco»: Ανοιχτός…

Πριν από έναν χρόνο, στην πλατεία της Βίτσας Ζαγορίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατέθεσε και την προσωπική του δέσμευση «να γίνει το Ζαγόρι το πρώτο πολιτιστικό τοπίο της Ελλάδας που θα μπει στον κατάλογο της UNESCO». Έναν χρόνο μετά, ο φάκελος για το Ζαγόρι προχωρά, αλλά όχι και τόσο γρήγορα, λόγω και της πανδημίας.

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού είχε θέσει εξαρχής ένα αρκετά ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα. Όπως είχε ειπωθεί από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, σε σύσκεψη που είχε γίνει τον Φεβρουάριο στα Γιάννενα, στόχος του υπουργείου ήταν να υποβληθεί ο φάκελος στην UNESCO στα τέλη Σεπτεμβρίου 2020 ώστε να γίνουν από τον οργανισμό οι πρώτες παρατηρήσεις. Οι παρατηρήσεις αυτές «θα συμβάλλουν καθοριστικά στη συμπλήρωση του οριστικού φακέλου της υποψηφιότητας, με καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης την 31η Ιανουαρίου 2021» αναφερόταν τότε στην επίσημη ανακοίνωση.

Ένα αρκετά φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα από τότε ακόμη, δεδομένου ότι η προετοιμασία και κατάθεση ενός φακέλου υποψηφιότητας στην UNESCO δεν είναι μια απλή υπόθεση. Η πανδημία ήρθε να περιπλέξει περισσότερο τα πράγματα. Κι αυτό επειδή κάθε τέτοια προσπάθεια προϋποθέτει τη συμμετοχή και ενεργοποίηση της κάθε τοπικής κοινωνίας –κάτι που έχει τις αντικειμενικές του δυσκολίες λόγω των συνθηκών.

Ο φάκελος υποψηφιότητας πρέπει να συμπεριλάβει την ιστορική, αρχαιολογική και πολιτισμική τεκμηρίωση, όπως και την ιδιαίτερη βιοποικιλότητα της περιοχής. Οι αρχαιολογικές υπηρεσίες του νομού Ιωαννίνων δουλεύουν ήδη το υλικό. Το υπουργείο Πολιτισμού, από την πλευρά του, προχώρησε τον Ιούνιο στην έγκριση χρηματοδότησης ύψους 60.000 ευρώ για τα απαραίτητα συμπληρωματικά στοιχεία.

Μέσα στο καλοκαίρι, από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς ανατέθηκαν η μελέτη για τη βιοποικιλότητα και η συγκριτική μελέτη ανάλυσης του Ζαγορίου σε σχέση με τα αντίστοιχα πολιτιστικά τοπία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης για την τεκμηρίωση της οικουμενικής αξίας της περιοχής.

Το πιο κρίσιμο σημείο παραμένει πάντως η ευαισθητοποίηση και η ενεργοποίηση της τοπικής κοινωνίας (η οποία, παρεμπιπτόντως, χρησιμοποιεί το εγχείρημα της υποψηφιότητας ως επιχείρημα… κατά της προσφυγικής δομής στους Ασπραγγέλους). Η ζαγορίσια κοινωνία, πάντως, επιθυμεί ιδιαίτερα την ένταξη της περιοχής στην Unesco. Ήταν η ίδια εξάλλου που από το 2012 κινητοποιήθηκε προς την κατεύθυνση αυτή…

* Φωτό αρχείου: Θύμιος Μάντζιος