Ντοτη3
ΠΡΟΣΩΠΑ & ΠΡΑΓΜΑΤΑ

Δεμάτι: ένα μικρό χωριό του Ανατολικού Ζαγορίου και οι τρεις πεσόντες

Εικόνα του άρθρου Δεμάτι: ένα μικρό χωριό του Ανατολικού Ζαγορίου και οι τρεις πεσόντες
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Βαρβάρα Αγγέλη
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 02/02/2025, 18:28
ΠΡΟΣΩΠΑ & ΠΡΑΓΜΑΤΑ - ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Ενα αφιέρωμα του «Τύπου Ιωαννίνων» στην προέλευση της ονομασίας χωριών και οικισμών του νομού Ιωαννίνων


Το Δεμάτι είναι ένα μικρό χωριό που βρίσκεται στο Ανατολικό Ζαγόρι.

Τι σημαίνει «Δεμάτι»; Για την προέλευση της ονομασίας του τοπωνυμίου αυτού υπάρχουν αρκετές ερμηνείες.

Μια ερμηνεία θέλει το τοπωνύμιο να αποτελεί υποκοριστικό της λέξης «δέμα». Μια λέξη που παραπέμπει είτε σε μια οργανωμένη ομάδα ανθρώπων είτε στο ότι οι κάτοικοι ήταν δεμένοι εναντίον των εχθρών τους.

Άλλη μια ερμηνεία θέλει το τοπωνύμιο να οφείλεται σε έναν Δεμάτη, έναν χριστιανό σπαχή.

Ο καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κώστας Ευ. Οικονόμου έχει υποστηρίξει («Τοπωνυμικό Ζαγορίου», διατριβή, 1986) ότι το τοπωνύμιο έχει αλβανική προέλευση. Πιο συγκεκριμένα, ότι προέρχεται από το αλβανικό κυριώνυμο Demat, το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από τη λέξη dem που σημαίνει «μοσχάρι». Υπογραμμίζει δε την έντονη αλβανική επίδραση στα τοπωνύμια της περιοχής, στην οποία βρίσκεται το χωριό.

Όσον αφορά το πότε ιδρύθηκε το χωριό, δεν υπάρχει απάντηση. Εικάζεται ότι κατοικήθηκε αρχικά από νομάδες κτηνοτρόφους πριν από την κατάκτηση των Οθωμανών. Τον 17ο αιώνα, πολλοί κάτοικοι μετανάστευσαν στη Μακεδονία, ενώ τον 20ο αιώνα, μετά την απελευθέρωση το 1913, αρκετοί πήγαν στην Αμερική.

Το Δεμάτι, το 1912, αποτέλεσε πεδίο μάχης για την απελευθέρωση της περιοχής από τους Οθωμανούς. Στη μάχη αυτή συμμετείχαν και εθελοντές από την Κρήτη. Οι κάτοικοι του Δεματίου, τη δεκαετία του ’30, ανέγειραν στο χωριό τους , στον αύλειο χώρο της εκκλησίας της Αγίας Μαρίνας, ένα μνημείο προς τιμή τριών πεσόντων Κρητών.

Αρχικά, τα ονόματα των πεσόντων δεν ήταν γνωστά. Χρειάστηκαν αρκετές δεκαετίες για τον εντοπισμό των τριών ονομάτων, τα οποία προστέθηκαν στο μνημείο: Νικόλαος Δρυγιαννάκης, Ανδρέας Αμαριωτάκης και Στυλιανός Μανιαδάκης. Κάθε χρόνο, ανήμερα της γιορτής της Αγίας Μαρίνας, τιμάται η μνήμη των τριών πεσόντων.


ΣΧΟΛΙΑ
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
TERNA PISO