ΑΡ: Τα σενάρια απάντησης του Ιράν στα αμερικανικά χτυπήματα

Το Ιράν έχει περάσει δεκαετίες χτίζοντας πολυεπίπεδες στρατιωτικές δυνατότητες στο εσωτερικό του και σε ολόκληρη την περιοχή, οι οποίες στόχευαν τουλάχιστον εν μέρει στην αποτροπή των Ηνωμένων Πολιτειών από το να του επιτεθούν. Με την είσοδο στον πόλεμο του Ισραήλ, οι ΗΠΑ μπορεί να έχουν αφαιρέσει την τελευταία δικαιολογία για να τις κρατούν σε εφεδρεία, αναφέρει το Associated Press.

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ένα κύμα επιθέσεων κατά των αμερικανικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, μια προσπάθεια να κλείσει μια βασική εμπλοκή για τις παγκόσμιες προμήθειες πετρελαίου ή μια επίσπευση για την ανάπτυξη πυρηνικού όπλου με ό,τι έχει απομείνει από το αμφισβητούμενο πρόγραμμα του Ιράν μετά τα αμερικανικά πλήγματα σε τρεις βασικές εγκαταστάσεις.

Από τότε που το Ισραήλ ξεκίνησε τον πόλεμο με έναν αιφνιδιαστικό βομβαρδισμό των στρατιωτικών και πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν στις 13 Ιουνίου, Ιρανοί αξιωματούχοι, από τον ανώτατο ηγέτη και κάτω, προειδοποίησαν τις ΗΠΑ να μείνουν έξω, λέγοντας ότι αυτό θα είχε τρομερές συνέπειες για ολόκληρη την περιοχή.

Σύντομα θα πρέπει να αποσαφηνιστεί αν αυτές ήταν κενές απειλές ή μια ζοφερή πρόβλεψη.

To Associated Press  προσπαθεί να απαντήσει στο ποια μπορεί να είναι η επόμενη κίνηση του Ιράν.

Στοχεύοντας το Στενό του Ορμούζ

Το Στενό του Ορμούζ είναι το στενό στόμιο του Περσικού Κόλπου, μέσω του οποίου περνάει περίπου το 20% του πετρελαίου που διακινείται παγκοσμίως, και στο στενότερο σημείο του έχει πλάτος μόλις 33 χιλιόμετρα (21 μίλια). Οποιαδήποτε διαταραχή εκεί θα μπορούσε να στείλει τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη παγκοσμίως και να πλήξει τις αμερικανικές τσέπες.

Το Ιράν διαθέτει έναν στόλο ταχύπλοων σκαφών επίθεσης και χιλιάδες ναυτικές νάρκες που θα μπορούσαν δυνητικά να καταστήσουν το στενό αδιάβατο, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα. Θα μπορούσε επίσης να εκτοξεύσει πυραύλους από τη μακρά ακτή του στον Περσικό Κόλπο, όπως έκαναν οι σύμμαχοί του, οι αντάρτες Χούτι της Υεμένης, στην Ερυθρά Θάλασσα.

Οι ΗΠΑ, με τον 5ο στόλο τους να σταθμεύει στο κοντινό Μπαχρέιν, έχουν από καιρό δεσμευτεί να διατηρήσουν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας στο στενό και θα απαντούσαν με πολύ ανώτερες δυνάμεις. Αλλά ακόμη και μια σχετικά σύντομη ανταλλαγή πυρών θα μπορούσε να παραλύσει τη ναυτιλιακή κίνηση και να τρομάξει τους επενδυτές, προκαλώντας εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου και δημιουργώντας διεθνή πίεση για κατάπαυση του πυρός.

Επίθεση σε βάσεις και συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή

Οι ΗΠΑ έχουν δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες σταθμευμένους στην περιοχή, μεταξύ άλλων σε μόνιμες βάσεις στο Κουβέιτ, το Μπαχρέιν, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, χώρες του Αραβικού Κόλπου που βρίσκονται ακριβώς απέναντι από το Ιράν στον Περσικό Κόλπο - και πολύ πιο κοντά από το Ισραήλ.

Αυτές οι βάσεις διαθέτουν τα ίδια είδη εξελιγμένης αεράμυνας με το Ισραήλ, αλλά θα είχαν πολύ λιγότερο χρόνο προειδοποίησης πριν από κύματα πυραύλων ή σμήνη οπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Και ακόμη και το Ισραήλ, το οποίο βρίσκεται αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα (μίλια) πιο μακριά, δεν μπόρεσε να σταματήσει όλα τα εισερχόμενα πυρά.

Το Ιράν θα μπορούσε επίσης να επιλέξει να επιτεθεί σε βασικές εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου σε αυτές τις χώρες με στόχο να απαιτήσει υψηλότερο τίμημα για την εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο. Μια επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε δύο μεγάλες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στη Σαουδική Αραβία το 2019 - την οποία ανέλαβαν οι Χούτι, αλλά κατηγορήθηκε ευρέως το Ιράν - έκοψε για λίγο τη μισή παραγωγή πετρελαίου του βασιλείου.

Ενεργοποίηση περιφερειακών συμμάχων

Ο λεγόμενος Άξονας της Αντίστασης του Ιράν - ένα δίκτυο μαχητικών ομάδων σε όλη τη Μέση Ανατολή, είναι μια σκιά αυτού που ήταν πριν από τον πόλεμο που πυροδοτήθηκε από την επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 από τη Λωρίδα της Γάζας - αλλά εξακολουθεί να έχει κάποιες τρομερές δυνατότητες.

Ο 20μηνος πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα έχει μειώσει σημαντικά τις παλαιστινιακές ομάδες Χαμάς και Ισλαμική Τζιχάντ, και το Ισραήλ κατατρόπωσε τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου το περασμένο φθινόπωρο, σκοτώνοντας το μεγαλύτερο μέρος της ανώτατης ηγεσίας της και καταστρέφοντας μεγάλο μέρος του νότιου Λιβάνου, καθιστώντας απίθανη την εμπλοκή της.

Αλλά το Ιράν θα μπορούσε ακόμη να καλέσει τους Χούτι, οι οποίοι είχαν απειλήσει να επαναλάβουν τις επιθέσεις τους στην Ερυθρά Θάλασσα εάν οι ΗΠΑ εισέρχονταν στον πόλεμο, και τις συμμαχικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ. Και οι δύο διαθέτουν ικανότητες μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων που θα τους επέτρεπαν να στοχεύουν τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους.

Το Ιράν θα μπορούσε επίσης να επιδιώξει να απαντήσει μέσω μαχητικών επιθέσεων πιο μακριά, όπως κατηγορείται ευρέως ότι έκανε τη δεκαετία του 1990 με μια επίθεση σε ένα εβραϊκό κοινοτικό κέντρο στην Αργεντινή, για την οποία κατηγορήθηκε το Ιράν και η Χεζμπολάχ.

Ένα σπριντ προς τα πυρηνικά όπλα

Μπορεί να περάσουν ημέρες ή εβδομάδες προτού γίνουν γνωστές οι πλήρεις επιπτώσεις των αμερικανικών επιθέσεων στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.

Αλλά οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό ότι ακόμη και τα κοινά χτυπήματα των ΗΠΑ και του Ισραήλ θα καθυστερήσουν μόνο την ικανότητα του Ιράν να αναπτύξει ένα όπλο, όχι να το εξαλείψει. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Ιράν έχει διασκορπίσει το πρόγραμμά του σε όλη τη χώρα σε διάφορες τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων σκληρών, υπόγειων εγκαταστάσεων.

Το Ιράν πιθανότατα θα δυσκολευόταν να επισκευάσει ή να αναδημιουργήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα, ενώ ισραηλινά και αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη κάνουν κύκλους πάνω από τα κεφάλια τους. Αλλά θα μπορούσε ακόμα να αποφασίσει να τερματίσει πλήρως τη συνεργασία του με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας και να εγκαταλείψει τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων.

Η Βόρεια Κορέα ανακοίνωσε την αποχώρησή της από τη συνθήκη το 2003 και δοκίμασε ένα πυρηνικό όπλο τρία χρόνια αργότερα, αλλά είχε την ελευθερία να αναπτύξει το πρόγραμμά της χωρίς τιμωρητικές αεροπορικές επιδρομές.

Το Ιράν επιμένει ότι το πρόγραμμά του είναι ειρηνικό, αν και είναι το μόνο μη πυρηνικά εξοπλισμένο κράτος που μπορεί να εμπλουτίσει ουράνιο μέχρι 60%, ένα μικρό, τεχνικό βήμα μακριά από τα επίπεδα του 90% που είναι κατάλληλο για όπλα. Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών και ο ΙΑΕΑ εκτιμούν ότι το Ιράν δεν έχει οργανωμένο στρατιωτικό πυρηνικό πρόγραμμα από το 2003.

Το Ισραήλ πιστεύεται ευρέως ότι είναι το μόνο πυρηνικά εξοπλισμένο κράτος στη Μέση Ανατολή, αλλά δεν αναγνωρίζει ότι διαθέτει τέτοια όπλα.

Πηγή: ΑΡ.  Φωτογραφία: Διαδηλωτές καίνε ισραηλινές και αμερικανικές σημαίες κατά τη διάρκεια αντι-ισραηλινής διαμαρτυρίας, εν μέσω της σύγκρουσης Ιράν-Ισραήλ, στην Τεχεράνη. Majid Asgaripour/WANA (Πρακτορείο Ειδήσεων Δυτικής Ασίας)