Από ερειπωμένο χαμάμ, επισκέψιμο μνημείο

Το οθωμανικό λουτρό (χαμάμ) εντός του Κάστρου των Ιωαννίνων, κοντά στο κτίριο του Σουφαρί Σεράι, βρίσκεται σε ημι-ερειπωμένη κατάσταση. Σε τρία χρόνια το πολύ, αν όλα πάνε καλά και εντός χρονοδιαγραμμάτων, το χαμάμ θα είναι αναστηλωμένο και επισκέψιμο, χωρίς να αποκαθίσταται η αρχική του χρήση ως λουτρό.

Όπως αναμενόταν, το έργο αποκατάστασης και ανάδειξης του λουτρού, που έχει χαρακτηριστεί μνημείο ήδη από το 1925, εντάχθηκε στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ήπειρος 2014-2020», με προϋπολογισμό 1.250.000 ευρώ.

Το μνημείο αυτό συνδέεται άμεσα με τη βορειοανατολική ακρόπολη, την ακρόπολη του Ασλάν Πασά, και εντάσσεται στον σχεδιασμό του Δήμου Ιωαννιτών για τη δημιουργία ενός πάρκου πολιτισμού στην περιοχή. Για το συγκεκριμένο πάρκο, ο Δήμος έχει υπογράψει σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης με την Περιφέρεια Ηπείρου και το υπουργείο Πολιτισμού.

Το έργο θα το υλοποιήσει η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων.

Η ένταξή του στο ΕΣΠΑ αναμενόταν πάντως νωρίτερα. «Το οθωμανικό λουτρό το δρομολογούμε με την υπηρεσία, με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, ώστε τέλος αυτού του μήνα, το πολύ-πολύ αρχές του επομένου, να κατατεθεί το τεχνικό δελτίο για ένταξη και επομένως να ξεκινήσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα η υλοποίηση του έργου» είχε τονίσει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την επίσκεψή της στα Γιάννενα τον περασμένο Φεβρουάριο. Κι όντως στις αρχές Μαρτίου, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων υπέβαλε το έργο για χρηματοδότηση από το επιχειρησιακό πρόγραμμα της Ηπείρου.

Το χαμάμ χρονολογείται από τα τέλη του 17ου αιώνα. Φέρεται να ήταν και το πιο επίσημο χαμάμ επί οθωμανοκρατίας. Σταμάτησε να λειτουργεί το 1926. Από τότε, το κτίριο, 290 τ.μ., εγκαταλείφθηκε. Κατά διαστήματα, έγιναν διάφορες επεμβάσεις από τις αρχαιολογικές υπηρεσίες, όπως επισκευές στους τρούλους και στερεώσεις διακοσμητικών στοιχείων. Δεν ήταν όμως αρκετές για τη διάσωση του κτιρίου.

Το κτίριο αποτελείται από μια τετράγωνη αίθουσα, έναν ενδιάμεσο στενόμακρο καμαροσκέπαστο χώρο, την κυρίως αίθουσα του λουτρού, την καμαροσκέπαστη δεξαμενή και τα υπόκαυστα για το ζέσταμα του νερού.

Στο πλαίσιο του έργου αναστήλωσης, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων εργασίες καθαρισμού από τη βλάστηση, αποκατάσταση και ανακατασκευή τμημάτων του χώρου, κατασκευή-τοποθέτηση διαδρόμων πρόσβασης κοινού  (συμπεριλαμβανομένων ΑμεΑ) και δράσεις προβολής (έκδοση πληροφοριακού υλικού-διοργάνωση εκδηλώσεων).

Σε ανακοίνωσή του,  ο Δήμος Ιωαννιτών εκφράζει την ικανοποίησή του για την ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ, με τον δήμαρχο Μ. Ελισάφ να ευχαριστεί εκ νέου τις υπηρεσίες του Δήμου και της Εφορείας Αρχαιοτήτων. «Το Κάστρο αποτελεί ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας και του πολιτισμού των Ιωαννίνων. Οφείλουμε να το αναδείξουμε. Εκτιμώ ότι γίνεται η αρχή ώστε τα επόμενα χρόνια να αποτελέσει ένα ανοιχτό, ένα ζωντανό Πάρκο Πολιτισμού», τονίζει σε γραπτή του δήλωση.

Στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ήπειρος» έχει ενταχθεί και το έργο με τον επίσημο τίτλο «Διασύνδεση, ανάπλαση, αναβάθμιση και ανάδειξη κοινόχρηστων χώρων, υφιστάμενου δικτύου πεζόδρομων, κοινόχρηστων οδών και πλατειών στο Κάστρο Ιωαννίνων» με προϋπολογισμό 2,5 εκατομμύρια ευρώ. Το έργο αυτό αποτελεί επίσης μέρος του πάρκου πολιτισμού.