Από Βοστίνα έγινε Πωγωνιανή

Ενα αφιέρωμα του «Τύπου Ιωαννίνων» στην προέλευση της ονομασίας χωριών και οικισμών του νομού Ιωαννίνων

Η Πωγωνιανή, κοντά στα σύνορα Ελλάδας-Αλβανίας, ήταν κάποτε ένα από τα πιο σημαντικά χωριά του Πωγωνίου. Από τα μέσα του 19^ου αιώνα, με διάταγμα της οθωμανικής διοίκησης, γινόταν εκεί και ένα παζάρι, που συγκέντρωνε κάθε είδους προϊόν από γεωργικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες. Το παζάρι αυτό, με διαφορετική μορφή μετά την απελευθέρωση το 1913, επιβίωσε μέχρι τον πόλεμο.

Την περίοδο της μεγάλης ακμής της, η Πωγωνιανή είχε άλλο όνομα: Βοστίνα. Μια ονομασία που διατήρησε μέχρι το 1928, οπότε και αυτό το χωριό μετονομάστηκε στο πλαίσιο της μαζικής εκστρατείας αλλαγής τοπωνυμίων από το υπουργείο Εσωτερικών.

Το τοπωνύμιο «Βοστίνα» μαρτυρείται για πρώτη φορά, σε γραπτό κείμενο, σε ένα κατάστιχο της οθωμανικής αυτοκρατορίας, το 1431. Λόγιοι και ιστοριοδίφες του 19^ου αιώνα εκτιμούν ότι το τοπωνύμιο είναι σλάβικο και σημαίνει «τόπος βοσκήσιμος» ή, κατά μια άλλη ερμηνεία, «μελισσότοπος».

Ο καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κώστας Ευ. Οικονόμου (στη μελέτη του «Τα οικωνύμια του νομού Ιωαννίνων-Γλωσσολογική εξέταση», αναφέρει ότι το τοπωνύμιο προέρχεται από το σλάβικο δάνειο της ελληνικής λέξης «βοστίνα», η οποία κατά τόπους έχει διάφορες σημασίες. Στην Ήπειρο, όπως σημειώνει, η λέξη «βοστίνα» είναι γνωστή με δύο σημασίες: το άνθος ζουμπούλι και φόρος που είχε επιβληθεί στους Χριστιανούς με τη γέννηση κάθε αγοριού μέχρι τη συμπλήρωση των 12 χρόνων.

Η εκτίμηση του Οικονόμου είναι ότι το τοπωνύμιο συνδέεται με την έννοια του φόρου, με το δεδομένο ότι η Βοστίνα αποτελούσε τόπο συγκέντρωσης του φόρου της βοστίνας.

Όσο για τη νέα ονομασία, Πωγωνιανή, η ετυμολογική συγγένεια με το «Πωγώνι» είναι παρούσα.